Επιτάχυνση στο σπριντ: Σύγκριση του τρέξιμου με έλξη έλκυθρου έναντι ώθησης έλκυθρου
Πλούταρχος Σαρασλανίδης 14:37 21-02-2024
Πριν από 40 χρόνια ξεκίνησε η εφαρμογή ασκήσεων με τράβηγμα-έλξη αντίστασης, που τα πρώτα χρόνια η αντίσταση ήταν ελαστικό αυτοκινήτου. Στην συνέχεια δημιουργήθηκε μια μεταλλική συσκευή έλκυθρου, όπου ο προπονητής μπορούσε να προσθέσει μεγαλύτερη ή μικρότερη επιβάρυνση με πρόσθετα βάρη, ανάλογα με το επίπεδο δύναμης/ειδικής δύναμης του αθλητή και την περίοδο προετοιμασίας.
Τα τελευταία 10-15 χρόνια εφαρμόζεται και στον στίβο μια διαφορετική μεταλλική κατασκευή έλκυθρου, την οποία ωθεί με τα δύο του χέρια ο αθλητής. Αυτή η “πατέντα” έχει ως βάση το άθλημα του αμερικάνικου ποδοσφαίρου όπου οι αθλητές πρέπει να βελτιώσουν την δύναμη τους στην επιτάχυνση, έχοντας ως αντίσταση τον αντίπαλο.
Και τα δύο μέσα προπόνησης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για βελτίωση:
α. της μέγιστης δύναμης με μεγάλες επιβαρύνσεις, πάνω από το 100% του σωματικού βάρους του αθλητή.
β. της γενικής ταχυδύναμης/ισχύος με επιβαρύνσεις από 50% έως 80% του σωματικού βάρους του αθλητή.
γ. της ειδικής ταχυδύναμης με επιβαρύνσεις 10% έως 30% του σωματικού βάρους του αθλητή
Η βελτίωση της δύναμης και της γενικής ταχυδύναμης πετυχαίνεται και με άλλες ασκήσεις, κυρίως με βασικές ασκήσεις με βάρη ή και αλτικές ασκήσεις.
Για την ειδική ταχυδύναμη, αρχικά θα πρέπει να τονισθεί ότι όταν αναφέρουμε τον όρο “ειδική ταχυδύναμη” θα πρέπει οι ασκήσεις να αναπαράγουν την αγωνιστική κίνηση με πρόσθετη επιβάρυνση και υψηλή ένταση. Αφορά την φάση επιτάχυνσης, αλλά και την φάση της μέγιστης ταχύτητας και η πιο κατάλληλη άσκηση είναι η έλξη έλκυθρου γιατί:
α. ο αθλητής έχει ελεύθερα τα χέρια του και μπορεί να συντονισθεί με την κίνηση των ποδιών του όπως συμβαίνει στην αγωνιστική κίνηση - κάτι που δεν συμβαίνει στην ώθηση του έλκυθρου, γιατί τα χέρια είναι ακινητοποιημένα και ωθούν το έλκυθρο
β. έχει την δυνατότητα, προοδευτικά, να ανεβάζει το σώμα του, όπως συμβαίνει στον αγώνα και να μην είναι σε σταθερή θέση όπως στην ώθηση του έλκυθρου
γ. η ώθηση έλκυθρου δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την φάση μέγιστης ταχύτητας, λόγω της κάμψης του σώματος στην ώθηση.
ΠΡΟΣΟΧΗ: 1. για την φάση μέγιστης ταχύτητας η έλξη έλκυθρου δεν πρέπει να είναι παραπάνω από 5-15% του σωματικού βάρους τα αθλητή, έτσι ώστε ο αθλητής να μπορεί να τρέχει σε όρθια θέση, όπως στην αγωνιστική κίνηση και έτσι να μην περιορίζεται αισθητά η μπροστινή φάση στήριξης, που αποτελεί την φάση “γόμωσης” για την συσσώρευση της ελαστικής δύναμης η οποία “απελευθερώνεται στην πίσω φάση στήριξης.
2. Οι προπονητές θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το επίπεδο του αθλητή (άνδρας-γυναίκα, φυσική δύναμη, τεχνική του στο αγώνισμα, αρχική εφαρμογή της άσκησης). Όμως και η κατασκευή του έλκηθρου αντίστασης περιλαμβάνεται στον υπολογισμό του βάρους. Με άλλα λόγια ένα έλκηθρο με επίπεδη επιφάνεια, παράγει περισσότερη τριβή από ένα διπλό έλκυθρο(όπως στα χιόνια). Άρα με ένα επίπεδο έλκηθρο θα πρέπει να επιλεγεί ένα χαμηλότερο βάρος.
3. Τα ειδικά μέσα προπόνησης είναι απαραίτητα για την φάση της αθλητικής ωρίμανσης (18+). Για νεότερους αθλητές χρησιμοποιούμε πιο γενικά μέσα ταχυδύναμης (κερκίδες, αλματικές, ανηφόρες, ρίψεις με βαριές μπάλες κ.α.)