Η ενεργός συμμετοχή των παιδιών στο κόσμο του αθλητισμού φαίνεται να είναι ολοένα και περισσότερη, κυρίως στις Δυτικές χώρες. Πολλές φορές, η συμμετοχή αυτή, ενθαρρύνεται ορθά, τόσο από τους γονείς όσο και από τους δασκάλους, εξαιτίας των σημαντικών οφελών του αθλητισμού. Αναμφισβήτητα, ο στόχος του αθλητισμού για τους νέους είναι να καλλιεργηθεί η γενικότερη ευημερία σε ψυχοσωματικό επίπεδο. Ωστόσο, ο ανταγωνισμός μερικές φορές έχει έναν αμφιλεγόμενο ρόλο στην αθλητική δραστηριότητα των παιδιών.

Σε γενικές γραμμές, ο ανταγωνισμός είναι ένα διαδεδομένο φαινόμενο στην καθημερινή ζωή τόσο στον τομέα της εργασίας όσο και στα αθλήματα, ανεξάρτητα από την ηλικία. Βέβαια, πολλές έρευνες καταλήγουν ότι ο υγιής ανταγωνισμός μπορεί να έχει κάποια οφέλη για την διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού και την αθλητική εξέλιξή του, αλλά στις περιπτώσεις που γίνεται πιο έντονος μπορεί να επιφέρει κοινωνικά ελλείμματα και διαστρεβλωμένη εικόνα του εαυτού.

 

Για παράδειγμα δεν είναι λίγες οι φορές, που τόσο οι προπονητές όσο και οι γονείς ενισχύουν τον ανταγωνισμό, δίνοντας έμφαση στην νίκη. Πολλοί νέοι αθλητές φαίνεται ότι δεν αντέχουν την πίεση της απόδοσης και του ανταγωνισμού με αποτέλεσμα να εγκαταλείπουν τον αθλητισμό. Δεδομένου των θετικών επιδράσεων του αθλητισμού στα παιδιά χρειάζεται να βρεθούν τρόποι διαχείρισης του ανταγωνισμού, έτσι ώστε να ενισχυθούν και τα οφέλη του.

Αρχικά, είναι πολύ σημαντικό να ενθαρρύνεται η συμμετοχή όλων των παιδιών στην ομάδα, υπενθυμίζοντας ότι σημασία έχει η διασκέδαση και όχι η νίκη. Επίσης, οι στόχοι των ομάδων πρέπει να διαμορφώνονται με γνώμονα και προτεραιότητα τις ανάγκες και τις αξίες των παιδιών λαμβάνοντας υπόψιν ότι δεν απευθύνονται σε ενήλικες αλλά σε παιδιά. Πολύ συχνά οι προπονητές ξεχνάνε ότι απευθύνονται σε παιδιά με αποτέλεσμα τη δημιουργία υψηλών απαιτήσεων, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο ένα ανταγωνιστικό κλίμα και αθλητές που στόχο έχουν μόνο τη νίκη. Ακόμα, σημαντικό είναι να προωθείται ένα κλίμα συνεργασίας και να αντιμετωπίζονται τα παιδιά ισάξια. Με αυτό τον τρόπο θα υπάρχει ένας κοινός στόχος ανάμεσα στα παιδιά και θα είναι μειωμένη η πίεση για νίκη.

 

Συνεχίζοντας , ο έντονος ανταγωνισμός πολλές φορές μπορεί να οδηγήσει σε φόβο της αποτυχίας και έντονο άγχος. Γι’ αυτό το λόγο τα παιδιά χρειάζεται να κατανοήσουν ότι λάθη κάνουμε όλοι και να τα δουν ως μια ευκαιρία για τη βελτίωση τους. Αυτό μπορεί να συμβεί επιβραβεύοντας την προσπάθεια των παιδιών γενικότερα, όχι μόνο όταν φέρνουν κάποια νίκη αλλά και ενισχύοντας τα κίνητρά τους.

Τέλος, για τη μείωση του ανταγωνισμού πολύ σημαντική είναι η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης των μικρών αθλητών, καθώς πιστεύοντας περισσότερο στον εαυτό τους και τις δυνατότητές τους δεν θα έχουν έντονη την ανάγκη για σύγκριση και θα είναι σε θέση να διαχειριστούν μια ενδεχόμενη ήττα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί τονίζοντας τα θετικά στοιχεία των ατόμων υπενθυμίζοντας ότι σημασία έχει η προσπάθεια και όχι η νίκη.

Επομένως, έχει αποδειχθεί ότι ο υγιής ανταγωνισμός στον αθλητισμό μπορεί να επηρεάζει θετικά αλλά σε μεγάλη ένταση μπορεί να επιδράσει με αρνητικό τρόπο στη σωματική και τη ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των παιδιών. Βέβαια, αυτό που έχει σημασία είναι γονείς και προπονητές να μην ξεχνάνε ότι στην περίπτωση των μικρών αθλητών σημασία έχει η διασκέδαση και όχι η νίκη.           

Πηγές:

Capranica, L., & Millard-Stafford, M. L. (2011). Youth sport specialization: how to manage competition and training?. International journal of sportsphysiology and performance, 6(4), 572-579.

Harwood, C. G., & Knight, C. J. (2015). Parenting in youth sport: A position paper on parenting expertise. Psychology of sport and exercise, 16, 24-35.

Torres, C. R., & Hager, P. F. (2007). De-emphasizing competition in organized youth sport: Misdirected reforms and misled children. Journal of the Philosophy of Sport, 34(2), 194-210.