Αρκετοί είναι αυτοί που αναρωτιούνται τι κίνητρο μπορεί να έχει κάποιος για να ξεκινήσει το τρέξιμο. Η απάντηση είναι απλή: υπάρχουν στιγμές που με την ολοκλήρωση της προπόνησή σου αισθάνεσαι ότι μπορείς να κατακτήσεις τον κόσμο. Αισθάνεσαι τη διάθεση και την ψυχολογική σου κατάσταση να βελτιώνεται αισθητά. Είναι αυτό που στην επιστημονική διάλεκτο αποκαλείται «runner's high» και το οποίο θεωρείται ως το καλύτερο… γιατρικό για την ηρεμία του μυαλού σε περιόδους που ο άνθρωπος βιώνει άγχος και πίεση.

Στο τελευταίο διαδικτυακό σεμινάριο της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας στίβου με την επωνυμία «Run Anywhere» (σ.σ. τρέξε παντού), το οποίο πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Mass Participation World, η ψυχολόγος, εκπαιδευτικός και συγγραφές Kelly McGonigal κλήθηκε να αναλύσει στο τι προσφέρει στον ανθρώπινο μυαλό το τρέξιμο.

 

 «Ξεκινά από την ηρεμία του μυαλού και μετά από μία εκπληκτική ευκολία στην κίνηση που δίνει μία αίσθηση δύναμης, αυτοπεποίθησης, αισιοδοξίας και ελπίδας και συχνά θα ακούσετε τους δρομείς να λένε ότι αγαπούν και συνδέονται με τους πάντες και τα πάντα», εξηγεί αρχικά η Kelly McGonigal και εξηγεί τι συμβαίνει στο σώμα και στον εγκέφαλο που κάνει τους δρομείς να αισθάνονται ισχυροί, αισιόδοξοι, γρηγορότεροι, πιο σίγουροι και πιο στοργικοί.

Όπως επισημαίνει, λοιπόν, η Kelly McGonigal, «αποδεικνύεται ότι με το τρέξιμο συντελείται μία αλλαγή στη χημεία του εγκεφάλου, η οποία ξεκινά όταν είστε σε συνεχή κίνηση για περίπου 20 λεπτά και δεν είναι μόνο η αύξηση της ενδορφίνης για την οποία έχει γίνει πολύς λόγος. Το «runner’s high» προκαλείται κυρίως από τα ενδοκανναβινοειδή, τα οποία είναι τα χημικά του εγκεφάλου που μιμούνται τη χρήση της κάνναβης. Όταν τρέχει κάποιος, τα επίπεδα του ενδοκανναβινοειδούς αυξάνονται φυσικά και αυτό δημιουργεί αυτήν την ισχυρή αίσθηση εσωτερικής ειρήνης, ενδυνάμωσης και επαφής με τους άλλους».

Τρέξτε για να γίνετε καλύτεροι εσείς

«Αυτό που θεωρώ τόσο συναρπαστικό στο «runner’s high» είναι ότι αποτελεί την τέλεια νευροβιολογική αλλαγή που θα σε κάνει μια καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου», λέει η McGonigal στον Διευθύνων Σύμβουλο και ιδρυτή του Mass Participation World, Chris Robb, κατά τη διάρκεια του διαδικτυακού σεμιναρίου. «Νομίζω ότι γι 'αυτό τόσοι πολλοί άνθρωποι τρέχουν και μετά νιώθουν ότι μπορούν να κατακτήσουν τον κόσμο. Και διαρκεί για ώρες. Έτσι, παρόλο που μπορεί να αισθάνεστε «ανεβασμένος» κατά τη διάρκεια μιας διαδρομής ή αμέσως μετά το τρέξιμο, γνωρίζουμε ότι αυτή η επιρροή στον εγκέφαλο διαρκεί και βοηθάει στο να αισθάνονται οι δρομείς λιγότερο άγχος, να έχουν διάθεση να κάνουν περισσότερα πράγματα και να έχουν καλύτερες αλληλεπιδράσεις με τους άλλους ανθρώπους για ώρες μετά από το τρέξιμο».

Κυνηγώντας το «runner’s high»

Σύμφωνα με την McGonigal, «υπάρχουν μερικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε προκειμένου να φτάσετε στο «runner’s high» λίγο πιο γρήγορα. Για παράδειγμα το να ακούς μουσική λίγο πριν ξεκινήσεις τρέξιμο -απελευθερώνονται περισσότερες ενδορφίνες και ντοπαμίνη και αδρεναλίνη – βοηθάει στο να αισθάνεσαι ανεβασμένος νωρίτερα. Όσο περισσότερο τρέχετε ή ασκείστε ο εγκέφαλός σας μαθαίνει πώς να παράγει το συναίσθημα της ικανοποίησης. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η άσκηση και συγκεκριμένα το τρέξιμο, έχει αυτό το ενδιαφέρον αποτέλεσμα στον εγκέφαλό σας. Ενισχύει το σύστημα ανταμοιβής σας και αυτό περιλαμβάνει τα ενδοκανναβινοειδή και τις ενδορφίνες. Όλες οι χημικές ουσίες του εγκεφάλου που σας κάνουν να αισθάνεστε καλά και που σας βοηθούν να αποκτήσετε κίνητρο για την άσκηση και να πάρετε μια μεγαλύτερη δόση χαράς, ελπίδας ή υπερηφάνειας.

Φαίνεται ότι χρειάζονται περίπου έξι εβδομάδες τακτικής προπόνησης για να μπορέσει κάποιος να αισθανθεί αυτές τις αλλαγές στον εγκέφαλό του, οι οποίες διευκολύνουν όχι μόνο στο να αποκτήσεις το «runner’s high» , αλλά να νιώσεις περισσότερη χαρά, ευχαρίστηση, ελπίδα και κίνητρο στην καθημερινή σου ζωή. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που το τρέξιμο είναι τόσο ισχυρό αντικαταθλιπτικό και τόσο καλό για την ψυχική μας υγεία, γιατί αλλάζει τη λειτουργία του εγκεφάλου με αυτό τον τρόπο».

Προχωράμε μαζί

Μία από τις πολλές προκλήσεις που έθεσε και θέτει η πανδημία είναι ο περιορισμός των προσωπικών αλληλεπιδράσεων. Οι εικονικές (virtual) και ατομικές αθλητικές εκδηλώσει έχουν αντικαταστήσει τους αγώνες μαζικής συμμετοχής, όμως πλέον μετράμε αντίστροφα για την επιστροφή στην κανονικότητα. Σύμφωνα με την κ. McGonigal η μαζική άθληση παίζει το ρόλο της στην ψυχολογία και την αποτελεσματικότητα των ανθρώπων.

«Οι άνθρωποι έπρεπε πάντα να κινηθούν μαζί για να επιβιώσουν και να ευδοκιμήσουν. Όταν μετακινούμαστε με άλλους ανθρώπους, αισθανόμαστε σαν να είμαστε μέρος ενός πακέτου και όλοι κατευθυνόμαστε προς την ίδια κατεύθυνση, ακόμα κι αν υπάρχει ένα στοιχείο ανταγωνισμού. Το να έχεις επαφή με τους άλλους σου δίνει την αίσθηση της επικοινωνίας και της συλλογικής δύναμης. Αυτά είναι συναισθήματα που υπάρχουν στους δρομείς, ενώ -όπως έχω ακούσει- κατά τη διάρκεια ενός αγώνα υπάρχει υποστηρικτική συμπεριφορά ανάμεσα στους συμμετέχοντες. Δηλαδή μπορεί κάποιος να επιβραδύνει και να βρεθεί δίπλα του κάποιος να τον ενθαρρύνει να συνεχίσει. Αυτό σημαίνει ότι οι δρομείς είναι μέρος μιας συλλογικής προσπάθειας είτε κάποιες φορές χρειάζονται επιπλέον βοήθεια και ενθάρρυνση είτε προσφέρουν τη βοήθεια και την ενθάρρυνση σε κάποιον άλλο»

Η «πράσινη» άσκηση

Όλων των ειδών οι ασκήσεις μπορούν να οδηγήσουν στο «runner's high», ωστόσο η κ. McGonigal υπογραμμίζει τα πρόσθετα οφέλη που έχει το τρέξιμο στη φύση. «Οι άνθρωποι που ασκούνται σε εξωτερικούς χώρους παρατηρείται ότι φέρουν μία τεράστια αίσθηση ανακούφισης από το άγχος, αναπτύσσουν το αίσθημα της ειρήνης ή της συνύπαρξης με το σύμπαν. Είναι σχεδόν σαν να έχουν ένα διακόπτη στον εγκέφαλό τους που τους βάζει σε αυτήν την κατάσταση υπερβατικότητας. Όπως αποδεικνύεται από μελέτες στους ανθρώπους που δραστηριοποιούνται σε εξωτερικούς χώρους δημιουργείται ουσιαστικά ένα είδος συγκέντρωσης, προσοχής και ηρεμίας του μυαλού που μοιάζει πολύ με αυτό που συμβαίνει εάν κάνει κάποιος μαθήματα διαλογισμού για δεκαετίες και ξοδεύει δεκάδες χιλιάδες ώρες για να εστιάσει και να ηρεμίσει το μυαλό. Αυτό το συναίσθημα οι άνθρωποι το βιώνουν αυθόρμητα όταν τρέχουν στη φύση. Αυτό είναι κάτι το οποίο κάνει την «πράσινη άσκηση» τόσο ξεχωριστή. Μπορεί να είναι μια πραγματικά πνευματική εμπειρία για πολλούς ανθρώπους.

Όταν ένας δρομέας συμμετέχει σε αγώνες στόχου ή πολύ απαιτητικούς αγώνες ενεργοποιείται αυτόματα ένα σύστημα που του λέει ότι είναι δυνατός, είναι ικανός, μπορεί να ανταπεξέλθει. Του επιτάσσει να βάλει το ένα πόδι μπροστά από το άλλο για να συνεχίσει παρότι κάθε κύτταρο του σώματός του, του φωνάζει να σταματήσει. Μόλις καταφέρεις να βιώσει κάποιος αυτή την εμπειρία, την κουβαλάς και στην υπόλοιπη ζωή σου. Είναι μια φυσική μνήμη η οποία επιτρέπει να ξεπερνάει κάποιος ευκολότερα τα εμπόδια ή να κάνει πράγματα που οι άλλοι δεν μπορούν ή να συνεχίζει την προσπάθεια παρότι θέλει να εγκαταλείψει».

Τρέξε με ήλιο και βροχή

«Δε χρειάζεται να είναι ιδανικός ο καιρός για να τρέξει κανείς. Μπορεί να είναι στη βροχή, μπορεί να είναι στο κρύο», επισημαίνει η κ. Kelly McGonigal και προσθέτει: «Οι έρευνες έχουν δείξει ότι το τρέξιμο έξω και σε διαφορετικές καιρικές συνθήκες μπορεί να αποφέρει διαφορετικά οφέλη. Ακόμα και στο κρύο και τη βροχή, μην φοβάστε την ύπαιθρο. Συχνά όταν αφήνεται τον εαυτό σας να είναι μέρος του περιβάλλοντος μπορείτε να αποκομίσετε πολλά οφέλη ακόμα κι αν δεν είναι η τέλεια μέρα για τρέξιμο».