Σε προηγούμενο άρθρο ανέλυσα τους παράγοντες και τους λόγους που μπορεί να συμβάλουν σε κάταγμα καταπόνησης των οστών της λεκάνης σε δρομείς. Στο άρθρο αυτό αναλύω την στρατηγική - θεραπευτική παρέμβαση και αποκατάσταση που πρέπει να ακολουθήσει ο δρομέας για τα κατάγματα καταπόνησης των οστών της λεκάνης.

Για να είναι αποτελεσματική η αποκατάσταση των καταγμάτων καταπόνησης, πρέπει να διερευνηθούν όλοι οι πιθανή παράγοντες που μπορεί να οδήγησαν σε κάταγμα καταπόνησης στα οστά της λεκάνης. Αυτοί μπορεί να περιλαμβάνουν προπονητικά λάθη, ελλείμματα διαθεσιμότητας ενέργειας και δυνητικά κακή υγεία των οστών για τον δρομέα.

 

Η θεραπεία και τα «βήματα» της αποκατάστασης χωρίζονται στα εξής στάδια:

1. Αποφόρτιση του προσβεβλημένου οστού

Αρχικά είναι σημαντικό η μείωση του πόνου και η αποκατάσταση του περπατήματος χωρίς πόνο. Ο δρομέας θα πρέπει να σταματήσει να τρέχει. Εάν ο αθλητής αντιμετωπίζει συμπτώματα με το βάρος του σώματος του θα πρέπει να χρησιμοποιήσει πατερίτσες για να μειωθεί η φόρτιση. Οι πατερίτσες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για μια αρχική περίοδο σκελετικής αποφόρτισης μέχρι ο αθλητής να μπορεί να κινηθεί χωρίς πόνο. Αυτό μπορεί να διαρκέσει 1-2 εβδομάδες. Μόλις ο αθλητής είναι χωρίς πόνο η πατερίτσες μπορεί να αρχίσει να κινείται χωρίς πατερίτσες, και να επαναδραστηριοποιηθεί σε δραστηριότητες με το βάρος του σώματος του.

Ο χρόνος μεταξύ του τραυματισμού και της έναρξης ενός σταδιακού προγράμματος επιστροφής στις δραστηριότητες συνήθως βασίζεται στο χρόνο, π.χ. 4, 6, 8, 12 εβδομάδες πριν από την επανέναρξη, ωστόσο η ασφαλέστερη και βέλτιστη πρακτική είναι να καθοδηγείται από τα συμπτώματα και να προσπαθεί να εκθέσει το προσβεβλημένο οστό σε ελεγχόμενη και προοδευτική φόρτιση ώσπου να μην υπάρχει πόνος.

**Η επανάληψη της απεικόνισης (MRI) μπορεί να είναι χρήσιμη για την αποφυγή πρόωρης επιστροφής σε ένα πρόγραμμα προπόνησης

2. Πλήρης επανεξέταση όλων των πιθανών παραγόντων που συνέβαλαν στο τραυματισμό

Ενώ στη φάση αποφόρτισης ο δρομέας δεν θα είναι σε θέση να αξιολογηθεί εμβιομηχανικά, λόγο πόνου οι βιολογικοί παράγοντες μπορούν να διερευνηθούν διεξοδικά και να αντιμετωπιστούν όπου ενδείκνυται για να είναι αποτελεσματική η θεραπεία.

Πρέπει να ληφθούν υπόψη:

Προπονητικά λάθη

Έχει υπολογιστεί ότι το 60% όλων των τραυματισμών οφείλονται σε σφάλματα προπόνησης (Hreljac et al, 2005).

 

- Ανεπαρκής χρόνος αποκατάστασης μεταξύ περιόδων φόρτισης των οστών (π.χ. εκπαιδευτικές συνεδρίες)

- Ξαφνική αύξηση του εβδομαδιαίου φόρτου εργασίας όσον αφορά τον αριθμό των κύκλων φόρτωσης (δηλαδή μίλια ή χιλιόμετρα που τρέχουν) ή/και αύξηση της έντασης της προπόνησης.

**Κατά την επανεξέταση των φορτίων προπόνησης όπου αναζητούμε πιθανά «λάθη» που προκαλούν τραυματισμό, ο θεράπων ιατρός, ο προπονητής και ο αθλητής θα πρέπει να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη το ρόλο που μπορεί να έχει διαδραματίσει η ένταση του τρεξίματος στην εμφάνιση του τραυματισμού.

Υγεία και κατάσταση των οστών

Η υγεία των οστών συμπυκνώνει την ικανότητα του σκελετού να απορροφά τα τρέχοντα φορτία προπόνησης εργασίας, συμπεριλαμβανομένων αρχιτεκτονικών χαρακτηριστικών των οστών όπως το κρίσιμο πάχος, η οστική πυκνότητα και η γεωμετρία των οστών.

Διαθεσιμότητα θρεπτικών ουσιών

Με οποιοδήποτε τραυματισμό από οστικό στρες σε έναν δρομέα κλινικά είναι να αξιολογήσω την κατάσταση Vit D και την πρόσληψη ασβεστίου

Η ανεπάρκειας βιταμίνης D στους δρομείς, και τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D έχουν συσχετιστεί με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης (ΣΚΟ) (Ruohola, et al, 2006).

3. Έναρξη κατάλληλης εκπαίδευση – προπόνησης για τα κατάγματα καταπόνησης των οστών της λεκάνης

Μόλις ο δρομέας είναι χωρίς συμπτώματα με το περπάτημα, μπορούν συνήθως να ξεκινήσουν μια << διασταυρούμενη>> προπόνηση. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει κολύμπι, ποδηλασία ή τρέξιμο στο νερό. Θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα φορτία της ποδηλασίας λόγω πιθανής επιδείνωσης των συμπτωμάτων από την πίεση καθίσματος στο ιερό.

 

Η προπόνηση δύναμης είναικάπως «αμφιλεγόμενη» όσον αφορά την αποκατάσταση των οστών. Δεδομένου ότι γνωρίζουμε τώρα ότι το μεγαλύτερο συστατικό των εσωτερικών φορτίων των οστών προέρχεται από μυϊκές συσπάσεις σε αντίθεση με τις δυνάμεις αντίδρασης εδάφους (Matijevich et al, 2019, υπάρχουν εικασίες για το αν η εργασία μυϊκής δύναμης μπορεί να είναι ευεργετική ή δυνητικά επιζήμια για τα χρονοδιαγράμματα επιδιόρθωσης των οστών.

Κλινικά πιστεύω πως η προπόνηση δύναμης έχει ένα προστατευτικό ρόλο για τον λόγο αυτό δημιουργό ένα στοχευόμενο προγράμματα ενδυνάμωσης και προετοιμασίας στο σπίτι και το γυμναστήριο όσο το δυνατόν νωρίτερα. Η επιστημονική βιβλιογραφία αναφέρει ότι όταν οι μύες που περιβάλλουν τα οστά αποδυναμώνονται ή κουράζονται η ικανότητά τους να εξασθενούν τα φορτία των οστών πρόσκρουσης μειώνεται, με αποτέλεσμα την αύξηση της φόρτισης των σκελετικών οστών και τ αυξημένο κίνδυνο κατάγματος καταπόνησης (Milgrom et al, 2007).

Το μέγεθος των μυών (Beck et al, 2000) και η δύναμη (Hoffman, et al, 1999) έχουν επίσης συσχετιστεί με έναν προστατευτικό ρόλο των μυών στην ανάπτυξη καταγμάτων πίεσης.

Οι ασκήσεις θα πρέπει να περιλαμβάνουν την ενδυνάμωση της οσφύος – πυελικής περιοχής και την σταθεροποίηση της, αλλά και στην αντιμετώπιση τυχών αδυναμιών της οπίσθιας κινητικής αλυσίδας .

4. Επιστροφή στην προπόνηση

- Επαναφορά του όγκου πριν από την προσθήκη έντασης στην προπόνηση. Η αρχή αυτή ισχύει για όλους τους τραυματισμούς που σχετίζονται με το τρέξιμο. Όσο δύσκολο και αν μπορεί να είναι να προσέξουμε την αύξηση του όγκου, αυξάνοντας παράλληλα την ένταση

- Ανάλυση και προσεκτικός σχεδιασμός όσον αφορά τον όγκο προπόνησης (**υπάρχει γραμμικός κίνδυνος έναρξης της BSI με αύξηση του όγκου προπόνησης).

- Προσεκτική αύξηση της έντασης της προπόνησης κατά την φάση της επιστροφής (αύξηση κατά 10% της φόρτισης των ιστών έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση κατά το ήμισυ του αριθμού των κύκλων φόρτωσης πριν από την αποτυχία κόπωσης των οστών (Warden et al, 2021)

- Τα φορτία από την προπόνηση να αυξάνονται μόνο ελλείψει συμπτωμάτων είτε κατά τη διάρκεια είτε μετά την εκτέλεση της προπόνησης.

- Εντάξτε μια εβδομάδα σκελετικής αποκατάστασης/ αποφόρτισης. Ο Warder et al (2021) προτείνει ότι οι δρομείς απόστασης μπορούν να επωφεληθούν από τη συμπερίληψη μιας εβδομάδας «σκελετικής αποκατάστασης», π.χ. κάθε 12η εβδομάδα. Αυτό γίνεται για να αποφευχθεί η συσσώρευση μικρό-τραυματισμών των οστών & για να βοηθήσει στην αποκατάσταση της ευαισθησίας των οστών.

 

Εάν υπάρχει δυνατότητα προπονήσεις σε διάδρομους θετικής πίεσης στο κάτω μέρος του σώματος, π.χ. διάδρομοι αντιβαρύτητας, ο δρομέας μπορεί να χρησιμοποιήσει τέτοια τεχνολογία η οποία μπορεί να έχει τα πιθανά οφέλη μιας ασφαλής επιστροφής με κάποια ελεγχόμενη φόρτιση και αυξημένη έκθεση στον κύκλο φόρτωσης.

** Παράδειγμα καθορισμένου προγράμματος επιστροφής στο τρέξιμο.

5. Αξιολόγηση της εμβιομηχανικής

Ο Δρ Rich Willy στην έρευνα του (Διάγνωση, θεραπεία και πρόληψη σε κατάγματα καταπόνησης 2021 ) αναφέρει πωςσε τραυματισμούς από κατάγματα καταπόνησης: περιγράφει ότι το τρέξιμο με στενό πλάτος βήματος αυξάνει τα φορτία που δρουν στο κάτω άκρο, την κνήμη και πρόσθετη επιπλέον φόρτιση στο ισχίο. Κατά την εκτέλεση με ευρύτερο πλάτος βημάτων μειώνονται αυτές οι μεταβλητές.

Συμπερασματικά

Η αποκατάσταση για τραυματισμούς από κάταγμα καταπόνησης των οστών της λεκάνης πρέπει να είναι πολυπαραγοντική προσέγγιση. Πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή στον φορτίο προπόνησης του αθλητή και ενδεχομένως στην εμβιομηχανική.

Η επιστροφή στην εκτέλεση προγραμμάτων πρέπει να τηρεί βασικές αρχές, όπως η επαναφορά του όγκου προπόνησης πριν από την προσθήκη έντασης, παράλληλα με την πρόοδο στην φόρτιση παρατηρούμε και τα συμπτώματα του αθλητή.

Συνήθως επιστροφή σε πλήρη φορτία προπόνησης μετά από τραυματισμό καταπόνησης των οστών της λεκάνης θα πάρει μήνες αθλητή, όχι μόνο εβδομάδες.

Βασίλης Φραγκιαδάκης Χειροπρακτικός - Φυσιοθεραπευτής Μ.Τ.