DNA, υψόμετρο και ταλέντο. Αυτό θεωρείται από πολλούς το τρίπτυχο της επιτυχίας των δρομέων από χώρες της Ανατολικής Αφρικής (Κένυα, Αιθιοπία, Ουγκάντα κ.α).Για υψόμετρο και ταλέντο η επιστήμη έχει ήδη συμφωνήσει.

Όσο για το DNA, προς το παρόν δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά στοιχεία που να τεκμηριώνουν ότι υπάρχουν γενετικά καθοριστικοί παράγοντες που συμβάλλουν σε μια δρομική "ανωτερότητα". Έτσι πίσω από το DNA, μέσα από το οποίο-λανθασμένα-έχουμε συνηθίσει να αποδίδουμε την επιτυχία τους, βρίσκονται άλλες παράμετροι που έχουν μετρηθεί ως πολύ πιο πιθανές να επιδρούν θετικά στην απόδοση τους. Το φυσικό περιβάλλον, ο τρόπος διαβίωσης και κυρίως η διατροφή φαίνεται ότι συμβάλλουν καθοριστικά προς αυτή την κατεύθυνση. Σε αυτό το άρθρο θα εστιάσουμε στην διατροφή.

Είναι εξαιρετικά εντυπωσιακό πως την ώρα που σε όλες τις σύγχρονες χώρες του δυτικού κόσμου , δίνουν τόσο μεγάλη σημασία στη διατροφή και τα συμπληρώματα, στις αγροτικές χώρες όπως τη Κένυα ή την Αιθιοπία, οι δρομείς δείχνουν να μην ανησυχούν για το τι τρώνε, τουλάχιστον όχι στον βαθμό των ανησυχιών που εμφανίζουν οι συναθλητές τους στο δυτικό κόσμο. Οι δρομείς σε Ευρώπη και Η.Π.Α. έχουν εμμονή για τα μακροθρεπτικά στοιχεία, τα συμπληρώματα ,ενώ καταναλώνουν υπερβολικές ποσότητες πρωτεΐνης σε προγραμματισμένα γεύματά για να επιτρέψουν τη μέγιστη απόδοση στην προπόνηση και τη γρήγορη ανάκαμψη. Αντιθέτως οι Αφρικανοί δρομείς δεν δίνουν έμφαση στην περιεκτικότητα των τροφίμων σε θρεπτικά συστατικά, αλλά στο πώς νιώθουν πριν ή μετά την προπόνηση.

 

Η «γήινη» διατροφή

Ανεξάρτητα αν ένας δρομέας είναι Κενυάτης , Αιθίοπας κτλ, η διατροφή τους σε γενικές γραμμές είναι ίδια. Βασίζεται κυρίως στα φυτά. Τα περισσότερα από τα τρόφιμα καλλιεργούνται τοπικά, βιολογικά, κατευθείαν από τα γύρω αγροκτήματα, τα οποία διασχίζουν κατά τη προπόνηση τους ενώ η κατανάλωση πρωτεΐνης είναι αρκετά χαμηλή, είτε για λόγους οικονομικούς -στις περισσότερες των περιπτώσεων- ,είτε για λόγους διατροφικής συνήθειας. 

Είναι αξιοσημείωτο ότι η κατανάλωση κρέατος σχετίζεται σχεδόν απόλυτα με το επίπεδο του αθλητή. Για αθλητές που δεν βρίσκονται υπό τη διαχείριση συγκεκριμένων γκρουπ, εξαιτίας ότι δεν έχουν καταφέρει μέχρι σήμερα διακρίσεις, το κρέας αποτελεί μια πολυτέλεια, αφού δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να το εξασφαλίσουν. Έτσι περιορίζονται σε μια διατροφή με λαχανικά και δημητριακά. Ενώ οι αθλητές που έχουν μεγαλύτερη επιτυχία, άρα και υψηλότερο εισόδημα, καταναλώνουν πολύ υψηλότερα επίπεδα κρέατος. Μην ξεχνάτε πάντως ότι όταν μιλάμε για αθλητές που δεν έχουν καταφέρει να διακριθούν ,όταν αναφερόμαστε στην Κένυα ή την Αιθιοπία, εννοούμε για παράδειγμα Μαραθωνοδρόμος με επιδόσεις 2:10 και 2:15. Xρόνοι που σε Ευρώπη και Η.Π.Α δίνουν χρυσά μετάλλια.

 Η κατανάλωση πρωτεΐνης από αιγοπρόβατο κυρίως, αποτελεί σύμβολο καλής οικονομικής κατάστασης ενώ η κατανάλωση μοσχαριού προορίζεται σχεδόν αποκλειστικά για εορτασμούς, καθώς θεωρείται είδος σχεδόν απαγορευτικό για την καθημερινότητα της συντριπτικής πλειοψηφίας των δρομέων.

Λοιπόν, τι τρώνε κυρίως; Υπάρχουν πολλά βασικά στοιχεία στα οποία φαίνεται να περιστρέφονται τα περισσότερα γεύματα, ας δούμε τα βασικότερα.

 

Υδατάνθρακες:

 - Ψωμί .Ένα επίπεδο λεπτό ζυμάρι με ξινή ζύμη που φτιάχνεται από teff. Σε γενικές γραμμές μεγαλύτερo από μια πίτσα μεγάλου μεγέθους

-Mix οσπρίων και λαχανικών. Φτιαγμένο από ρεβίθια ή κουκιά με ντομάτα και μπαχαρικά. Θεωρείται ιδανικό πιάτο για όλες τις ώρες της ημέρας. Επιπροσθέτως ένα από τα πιο δημοφιλή γεύματα είναι ένα μείγμα πολλών διαφορετικών πικάντικων φακών, λίγο λάχανο, παντζάρια, πατάτες και ό, τι άλλο είναι διαθέσιμο.

-Μακαρόνια. Ένα κοινό γεύμα για τους αθλητές εδώ είναι τα μακαρόνια με ντομάτα και σάλτσα τσίλι.

Πρωτεΐνη:

Mπολ με μικρά διαφορετικά κομμάτια κρέατος συνήθως από αιγοπρόβειο κρέας και σπάνια από βόειο.

Σνακ:

Tα πιο συνηθισμένα σνακ που καταναλώνουν οι αθλητές είναι φρούτα όπως, μπανάνες, μήλα, μάνγκο κ.α 

Ποτά :

Ο καφές και το τσάι είναι κοινοί παρανομαστές σε Αιθιοπία και Κένυα. Ωστόσο δεν είναι λίγοι οι αθλητές που αποφεύγουν τον καφέ καθώς θεωρούν ότι δεν είναι καλός για το στομάχι τους πριν τρέξουν. Το τσάι καταναλώνεται από την συντριπτική πλειοψηφία και σε μεγάλες ποσότητες. Πάντως είναι αξιοσημείωτο ότι και τα δύο αυτά ροφήματα έχουν συνήθως πολλή ζάχαρη. Ένα άλλο πολύ δημοφιλές ρόφημα είναι οι χυμοί φρούτων. Συχνά πρόκειται για ανάμεικτους με χυμό από παπάγια και μάνγκο δίνοντας ένα γλυκό και παχύρρευστο smoothie.

 

Διατροφική καθημερινότητα χωρίς αλλαγές

 Επίσης άξιο αναφοράς είναι ότι από τις παραπάνω διατροφικές συνήθειες οι Αφρικανοί δρομείς δύσκολα παρεκκλίνουν. Αποτελώντας για τους ίδιους τη διατροφική ρουτίνα, όπως ακριβώς και η προπονητική τους. Μερικές φορές αθλητές των μεγάλων γκρουπ (δηλαδή με οικονομική υποστήριξη) καταναλώνουν σκόνες ηλεκτρολυτών έπειτα από σκληρές διαλειμματικές προπονήσεις ή μετά από μεγάλες διαδρομές, ωστόσο πέρα από αυτά δεν υπάρχει άλλη κατανάλωση αθλητικών συμπληρωμάτων και επεξεργασμένων τροφίμων.

Συνολικά, η διατροφή τους είναι πολύ υψηλή σε μη επεξεργασμένους σύνθετους υδατάνθρακες, φυτικές ίνες, βιταμίνες και μικροθρεπτικά συστατικά. Υπάρχουν επίσης πολλοί εξευγενισμένοι υδατάνθρακες που προστίθενται με τη μορφή ζάχαρης στα ροφήματα τους, καθώς το θεωρούν ως σημαντική προσθήκη για την αναπλήρωση της ενέργειας μετά από μια προπόνηση.

Για τα δυτικά πρότυπα το επαναλαμβανόμενο διατροφικό πλάνο ενδέχεται να στρεσάρει παρά να λειτουργεί ευεργετικά. Παράλληλα, πολλοί διαβάζοντας για τις διατροφικές συνήθειες των κορυφαίων Αφρικανών δρομέων ίσως και να ανησυχούσαν για την απλότητα και την επανάληψη του διατροφικού καθεστώτος που ακολουθούν και κυρίως για το πόσο χαμηλή είναι η περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες. Σε κάθε περίπτωση όλα κρίνονται εκ του αποτελέσματος .Έτσι η εμπειρία δείχνει ότι, Κενυάτες και Αιθίοπες εκτός όλων των άλλων κινούνται προς στη σωστή κατεύθυνση και σε ότι αφορά τη διατροφή. Eσείς;