Ο μεγάλος μαραθωνοδρόμος της Αιθιοπίας Abebe Bikila ήταν ο Eliud Kipchoge της εποχής του.

Ξεκίνησε στη διεθνή σκηνή στίβου όταν κέρδισε τον μαραθώνιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης το 1960 σε παγκόσμιο ρεκόρ, παρά το γεγονός ότι έτρεχε ξυπόλυτος. Τέσσερα χρόνια αργότερα, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο το 1964, υπερασπίστηκε με επιτυχία τον τίτλο του με μια ακόμη παγκόσμια επίδοση ρεκόρ.

Αλλά ενώ ο Bikila συνέχισε να αποκτά θρυλική θέση, λίγοι εκτός της πατρίδας του γνωρίζουν ότι ήταν ο δεύτερος καλύτερος δρομέας της Αιθιοπίας στην προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων της Ρώμης.

Ο Wami Biratu είναι ελάχιστα γνωστός έξω από την πατρίδα του, την Αιθιοπία. Εντός της χώρας, ωστόσο, η ιστορία του Biratu είναι διαβόητη.

 

Η πολύτιμη ταινία ντοκιμαντέρ του Kon Ichikawa για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1964, η Ολυμπιάδα του Τόκιο, θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες ταινίες για τον αθλητισμό. Το κινηματογραφικό αριστούργημα φημίζεται για την απομάκρυνση από τις συμβατικές αθλητικές αφηγήσεις εστιάζοντας στην αθλητική εμπειρία και την ατμόσφαιρα των Αγώνων, παρά μόνο στις νικηφόρες παραστάσεις.

Στην Ολυμπιάδα του Τόκιο, μεγάλες ακολουθίες διαφόρων διαγωνισμών ακολουθούν ένα μοντάζ της τελετής έναρξης, πριν μηδενιστεί ο μαραθώνιος (που τρέχουν μόνο άνδρες το 1964). Φυσικά, ο τελικός νικητής Bikila παίρνει το επίκεντρο. Ήταν ενθουσιασμένος με τον θρίαμβό του στο Τόκιο, αλλά, παρόμοια με αυτό που ένιωσε μετά την κατάκτηση του τίτλου στη Ρώμη, θρήνησε για την απουσία του Μπιράτου, του βασικού του προπονητικού συνεργάτη.

Όταν ο Μάικλ Κρόλεϊ έκανε έρευνα για το βιβλίο του σχετικά με το Αιθιοπικό τρέξιμο, Out of Thin Air, του είπαν ότι πρέπει να συναντήσει τον Μπιράτου - «τον παππού του Αιθιοπικού τρεξίματος από απόσταση».

Σε ηλικία 104 ετών, παρά το γεγονός ότι είναι βαρήκοος και δεν έχει οπτική οξύτητα, ο Biratu είναι ακόμα εκεί για να πει την ιστορία του και να μοιραστεί την ιστορία των πρώτων ημερών του Αιθιοπικού τρεξίματος σε απόσταση.

Ο Μπιρατού γεννήθηκε στη Σουλούτα της Αιθιοπίας, όπου προπονούνται αμέτρητοι Αιθίοπες και διεθνείς δρομείς. «Μεγάλωσα τρέχοντας πίσω από ζώα και πιάνοντας ζώα», είπε, μιλώντας στο αμυδρά φωτισμένο σπίτι του στην Αντίς Αμπέμπα. Φοράει ακόμα τη φόρμα της Εθνικής Αιθιοπίας σε τακτική βάση και περιστασιακά στριφογυρίζει στο λαιμό του όλα τα μετάλλια του, που ζυγίζουν περίπου δύο κιλά. Στο σαλόνι αμέτρητες φωτογραφίες και αποκόμματα εφημερίδων αυτού και του Μπικίλα, και μερικών πρώτων Αιθιοπών αθλητών, παρατάσσονται στους τοίχους.

«Μια μέρα η γιαγιά μου ήρθε από το Αντίς, όπου αγόρασε καφέ, τυλιγμένο σε χαρτί», λέει ο Μπιράτου για την ιστορία της καταγωγής του. «Όταν έφτιαχνε τον καφέ πέταξε το χαρτί στην άκρη και είδα πάνω του μια φωτογραφία ενός αθλητή. Είμαι ψηλός και ο αθλητής ήταν κοντός. Σκέφτηκα λοιπόν, "αν έχω έναν ανταγωνισμό με αυτόν τον τύπο θα κερδίσω γιατί είμαι ψηλότερος".

 

Η ψευδοεπιστήμη του Μπιράτου ήταν ύποπτη, αλλά εμφύτευσε όνειρα συμμετοχής στον αθλητισμό. Λίγα χρόνια αργότερα ο Μπιράτου πήγε στην Αντίς Αμπέμπα για να ενταχθεί στο στρατό και τα όνειρά του να αγωνιστεί άρχισαν να υλοποιούνται. Εκπαιδεύτηκε νωρίς το πρωί και καθώς αυξήθηκε το ενδιαφέρον του αυτοκράτορα Haile Selassie για την αποστολή αγωνιζομένων στους Ολυμπιακούς Αγώνες, άρχισαν να διοργανώνουν αγώνες εντός και γύρω από την πρωτεύουσα.

Μεταξύ της μικρής ομάδας δρομέων ήταν ο νέος του φίλος και συνεργάτης προπόνησης, Abebe Bikila. Ο Μπικίλα ήταν ένας τρομερός αντίπαλος, αλλά τερμάτισε σταθερά δεύτερος μετά το Μπιράτου. Καθώς η εκπαίδευσή τους προχωρούσε υπό την κηδεμονία του Σουηδού Όννι Νισκάνεν, επιλέχθηκαν και οι δύο για να αγωνιστούν στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης.

«Οκτώ ημέρες πριν από την αναχώρησή μας αρρώστησα πολύ», λέει. «Στην αρχή κανείς δεν με πήγε στο νοσοκομείο και μετά αποφάσισαν ότι θα μείνω πίσω».

Ο Μπικίλα πήγε στη συνέχεια να κερδίσει τον Ολυμπιακό Μαραθώνιο της Ρώμης το 1960 με γυμνά πόδια - μια από τις πιο διάσημες στιγμές στο τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων. Αλλά, σημειώνει ο Biratu, ο Bikila αποδίδει στη συνέχεια τον εκπαιδευτικό του συνεργάτη. «Τον ρώτησαν πώς ένιωθε να είναι πρωταθλητής και είπε« ο πρωταθλητής είναι άρρωστος στο σπίτι του ».

Την επόμενη χρονιά, πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο το 1964, οι δυο τους κλήθηκαν να αγωνιστούν σε μαραθώνιο στην Οσάκα. Έτρεξαν με τα πόδια για σχεδόν 40 χιλιόμετρα, ο Μπικίλα φορούσε παπούτσια και ο Μπιράτου ξυπόλυτος. Το καυτό πεζοδρόμιο φούσκωσε τα πέλματα των ποδιών του Μπιράτου και τελικά έκανε νόημα στον Μπικίλα να προχωρήσει και να τον αφήσει πίσω.

Ο Μπιράτου αργότερα δεν επιλέχθηκε για να αγωνιστεί για την Ολυμπιακή ομάδα του Τόκιο, αλλά οι αθλητές που επελέγησαν παρέμειναν ιδιαίτερα ενθουσιασμένοι για την σπαρτιατική επιρροή του. Εκτός από τον Μπικίλα, οι πρώτοι πρωτοπόροι του Αιθιοπικού τρεξίματος εξ αποστάσεως - ο Μάμο Βόλντε και η Ντέμισι Βόλντε - ξυπνούσαν συχνά στην ακαταπόνητη ενέργεια του Μπιράτου. Ποτέ για να κοιμηθεί κανείς, ο Biratu ήταν σίγουρα καθοριστικός παράγοντας στο να εδραιώσει το πρωί και το λιτό στυλ προπόνησης που διακρίνεται στην Αιθιοπία σήμερα, και να δημιουργήσει νέους χώρους για προπόνηση όπως ο Jan Meda, το Entoto Mountain και το δάσος Kotobe, όπου αρκετοί Ολυμπιονίκες ήρθαν για να γίνουν καλύτεροι. τις ικανότητές τους.

Η μόνη φορά που ο Biratu πραγματικά επιβράδυνε και σταμάτησε να τρέχει ήταν όταν ο καλύτερος φίλος του, Bikila, πέθανε σε μικρή ηλικία 41 ετών. Μετά την αποκατάσταση, άρχισε να τρέχει ξανά. Και προπονητική. Και διοργάνωση αγώνων. Και λέγοντας ιστορίες.

Ο Biratu παραμένει ένα στοιχείο στην κοινότητα τρεξίματος της Αιθιοπίας. Το 2017, τα 100α γενέθλιά του γιορτάστηκαν με την Ομοσπονδία Στίβου Αιθιοπίας και μεταδόθηκαν στην εθνική τηλεόραση της Αιθιοπίας. Και ενώ λίγοι διεθνείς οπαδοί είδαν τον Biratu να αγωνίζεται, οι νέοι Αιθίοπες αθλητές εμπνεύστηκαν από τον ενθουσιασμό του Biratu, καθώς εξακολουθεί να προπονείται στα δάση της βόρειας Αντίς Αμπέμπα και είναι γνωστό ότι τερματίζει αγώνες δρόμου σε όλη τη χώρα.

Πηγή: Worldathletics.com