Όλοι οι δρομείς κάποια στιγμή έχουμε μπει στον πειρασμό να απαντήσουμε στη σωματική πρόκληση. Τότε που το σώμα μας, μας λέει «σταμάτα», στέλνοντας άλλοτε έμμεσα και άλλοτε άμεσα μηνύματα. Από κούραση μέχρι ενοχλήσεις και επώδυνους πόνους. Όμως το μυαλό γεμάτο αυτοπεποίθηση -αν όχι και εγωισμό- μας ωθεί να συνεχίσουμε. Να απαντήσουμε στην πρόκληση, πιστεύοντας ότι και αυτή τη φορά θα βγούμε νικητές και θα επικρατήσουμε του φόβου μας.

Αν έχουμε τρέξει αρκετά, το έχουμε κάνει όλοι. Σε μια συνηθισμένη απαιτητική προπόνηση έρχονται τα πάνω-κάτω. Ξεκινάς για 10x400. Έχεις εκτελέσει στο παρελθόν την ίδια προπόνηση αμέτρητες φορές. Στόχος σου είναι και αυτή τη φορά να δουλέψεις στο 90% ή και περισσότερο. Καθώς οι επαναλήψεις διαδέχονται η μια την άλλη και η κούραση συσσωρεύεται εμφανίζεται και μια πιο σοβαρή από τις συνηθισμένες ενοχλήσεις-ας πούμε στο γαστροκνήμιο-.Έχεις ήδη φθάσει στην 8^η επανάληψη και πιέζεσαι για να διατηρήσεις το ρυθμό παρά το γεγονός ότι διαθέτεις τις απαραίτητες «ανάσες». Όμως η γάμπα δεν σε αφήνει να χαλαρώσεις. Αντιθέτως έχει καταστήσει τον ρυθμό περισσότερο πιεστικό απ΄οτι αναμενόταν. Έχουν μείνει μόνο δύο επαναλήψεις ακόμη. «Πόσο δύσκολο μπορεί να είναι αυτό;», αναρωτιέσαι. Αλλά η πιο καθοριστική σκέψη για να λάβεις την τελική απόφαση δεν είναι αυτή. Αλλά το πόσο «μεγάλος» θα νιώσεις εφόσον καταφέρεις να ολοκληρώσεις τις υπόλοιπες δυο επαναλήψεις υπό αυτές τις επώδυνες συνθήκες.

 

Και τότε ο μυαλό έρχεται να επικρατήσει του σώματος. Και να το κερδίσει στη μάχη της λογικής, καθιστώντας τη προσπάθεια από παράτολμή σε παράλογη. Το αποτέλεσμα; Μένεις εκτός για μερικές εβδομάδες από μια σοβαρή θλάση του γαστροκνήμιου. Και όλα αυτά επειδή ο εγωισμός σου, σου είπε να τρέξεις τις δυο τελευταίες επαναλήψεις, όταν το σώμα σου σου φώναξε «όχι, σταμάτα!»

Μερικές φορές το πιο δύσκολο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι το... λιγότερο

Η πειθαρχία να μην κάνεις πάντα το μέγιστο, είναι μια από τις δεξιότητες που μπορεί να διαχωρίσει αυτούς που πετυχαίνουν μακροπρόθεσμα από εκείνους των οποίων η αθλητική διαδρομή συχνά χαρακτηρίζεται από τραυματισμούς

Οι καλύτεροι έχουν συχνά την πειθαρχία να πουν, «Ίσως όχι». Το πιο σημαντικό είναι ότι δεν αισθάνονται αποτυχημένοι επειδή ακούν το σώμα τους. Στην πραγματικότητα, το να είσαι πρόθυμος να αποδεχτείς μια «ημιτελή» προπόνηση γιατί οι συνθήκες το επιβάλλουν, μερικές φορές μπορεί να σου δώσει την ψυχική δύναμη που χρειάζεσαι για να αντιμετωπίσεις πιο σκληρές προπονήσεις στο μέλλον. Γιατί ολόκληρος ο εγωισμός σου δεν θα είναι στο όριο αν επιχειρήσεις κάτι αρκετά δύσκολο, τις επιπτώσεις του οποίου όμως δεν θα καταφέρεις να ξεπεράσεις.

Δεν είναι τυχαίο ότι έμπειροι προπονητές με σύγχρονη κουλτούρα επιβάλουν την... «ελευθερία» στους αθλητές τους. Τους αρέσει να το προσεγγίζουν ρυθμίζοντας προπονήσεις με εκδοχές επαναλήψεων. Έτσι ο αθλητής επιλέγει ανάλογα με το πώς νιώθει. Για παράδειγμα, μπορεί να ορίσουν 10 έως 12 επαναλήψεις των 1.000 μέτρων στο στάδιο ή 6 έως 8 πιο έντονες επαναλήψεις σε έναν λόφο 800 μέτρων. Έτσι μερικές φορές οι αθλητές αγωνίζονται να κάνουν το ελάχιστο και μερικές φορές πιέζουν για να ολοκληρώσουν το μέγιστο.

 Το εύρος του πως νοιώθει καθημερινά ένας αθλητής στη κάθε προπόνηση εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων. Για παράδειγμα χρειάζεται άλλη προσέγγιση ένας υπάλληλος γραφείου όπου η εργασία του είναι κατεξοχήν καθιστική και άλλη μια νοσηλεύτρια όπου για 8 ή και περισσότερες ώρες την ημέρα είναι συνεχώς όρθια και «κόβει» χιλιόμετρα ανάμεσα στους θαλάμους των ασθενών.

Πώς να... μην κάνετε το μέγιστο

Ένας τρόπος για να το προσεγγίσετε αυτό είναι να ρυθμίσετε με ακρίβεια κάθε προπόνηση πριν ξεκινήσετε, με βάση όχι μόνο τους στόχους της προπόνησής σας, αλλά μια ρεαλιστική αξιολόγηση του πώς αισθάνεστε τη συγκεκριμένη ημέρα. Ωστόσο, είναι δύσκολο να το κάνετε αυτό, εκτός εάν έχετε έναν προπονητή να συμβουλευτείτε στην αρχή κάθε προπόνησης και αφού φυσικά του μεταφέρετε με κάθε ειλικρίνεια όχι μόνο το πως νιώθετε αλλά και πόσο κουραστική ή όχι ήταν η καθημερινότητα σας πριν την προπόνηση ή ακόμη και τις προηγούμενες 1-2 ημέρες.

 

Είναι γεγονός ότι σε έναν αγώνα 1.500 μέτρων δεν μπορείς να σταματήσεις στα 1.300 μέτρα και να πεις «Ok, φτάνει για σήμερα μέχρι εδώ ήμουν αρκετά καλός, αν συνεχίσω ίσως πιεστώ και βγάλω τραυματισμό». Όμως στη προπόνηση μπορείς να αποφασίσεις να σταματήσεις όταν οι συνθήκες το επιβάλλουν κόντρα σε αυτό που απεχθάνονται όλοι οι αθλητές. Να αποτύχουν σε μια προπόνηση.

Ένα βασικό πρόβλημα με τον καθορισμό ενός εύρους επαναλήψεων είναι ότι εάν η προπονητική οδηγία είναι για 8 ως 10 επαναλήψεις, οι περισσότεροι αθλητές θα δουν αμέσως το 10 και δεν θα σκεφτούν το 9 ή το 8.Η άμεση αντίδραση είναι ότι δεν θα είναι επαρκείς προπονητικά εάν δεν εκτελέσουν το μέγιστο αριθμό επαναλήψεων. Εάν έχετε προπονητή σίγουρα θα επιδιώξετε να ανταποκριθείτε στις προπονητικές οδηγίες για να βελτιωθείτε. Αλλά όπως εμπιστεύεστε το προπονητικό πλάνο για τη μέγιστη απόδοση, έτσι πρέπει να εμπιστευθείτε τον ίδιο άνθρωπο όταν κρίνει ότι το καλύτερο είναι να συγκρατηθείτε.

Πως μπορούν να «συγκρατηθούν» όσοι δεν έχουν προπονητή

Για τους αθλητές που έχουν πειστεί από την εμπειρία πλέον ότι το μέγιστο κάθε φορά δεν είναι και το καλύτερο, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα όταν διαθέτουν προπονητική καθοδήγηση. Όμως πως μπορούν να το διαχειριστούν όσοι δεν έχουν προπονητή;

Εκτελέστε την προγραμματισμένη προπόνηση σας βήμα-βήμα. Για παράδειγμα εάν περιλαμβάνει 6-8 επαναλήψεις, μην σκεφτείτε καθόλου την 7^η και την 8^η. Ξεκινήστε και εφόσον φθάνοντας στην 6^η επανάληψη νιώθετε πραγματικά καλά τότε «χτυπήστε» και τις υπόλοιπες δυο.

Είναι εξίσου σημαντικό να επικεντρωθείτε στη διατήρηση της ποιότητας και της συνέπειας και να μη διστάσετε να πάρετε την απόφαση για οριστική ματαίωση της προπόνησης. Στην ίδια περίπτωση των 6-8 επαναλήψεων ,αρκετοί προπονητές συμβουλεύουν τους αθλητές τους εάν διαπιστώσουν ότι αρχίζει να πέφτει ο ρυθμός τους για παράδειγμα κατά την 3^η  επανάληψη, περισσότερο από 5 έως 10 δευτερόλεπτα, να την διακόψουν οριστικά.

Με άλλα λόγια, εάν επιβραδύνετε (όχι γιατί κάνατε την πρώτη σας επανάληψη αρκετά γρήγορα και έπρεπε στη συνέχεια να προσαρμοστείτε), το σώμα σας ,σας λέει κάτι. Καλύτερα αφιερώστε τη μέρα σας για ένα μασάζ, καλή διατροφή και μπόλικη ξεκούραση.

 

Αλλά υπάρχει ένα άλλο σημαντικό σημείο. Συχνά ακούτε αθλητές να μιλάνε για το πώς τα πήγαν καλά σε έναν αγώνα επειδή οι προπονήσεις τους ήταν πιο σκληρές από τον ίδιο το αγώνα. Δεν είναι έτσι τα πράγματα. Οι προπονήσεις τους στο στίβο θα ήταν αναμφίβολα σκληρές. Αλλά η προπόνηση δεν είναι αγώνας. Ο «χρυσός» κανόνας έχει δύο σκέλη. Πρώτον, ποτέ δεν αφήνεις την προσπάθεια του αγώνα σε μια προπόνηση. Δεύτερον, η προπόνηση ολοκληρώνεται πάντα με τη φιλοσοφία ότι αν σας ζητούσαν ακόμη μια επανάληψη στον ίδιο ρυθμό θα μπορούσατε να την εκτελέσετε αβίαστα.

Στο τέλος μιας προπόνησης δεν πρέπει ποτέ να είστε τόσο κουρασμένοι που αν κρατούσε κάποιος ένα όπλο στο κεφάλι σας, δεν θα μπορούσατε να κάνετε άλλη μια επανάληψη με τον ίδιο ρυθμό αλλά σίγουρα... θα πρέπει να νιώσετε χαρούμενοι που δεν πρόκειται να σας ζητήσει κανείς να το αποδείξετε.