Ο Γιουσέιν Μπολτ είναι ο κάτοχος του παγκοσμίου ρεκόρ στα 100 (9.58 δευτερόλεπτα) και στα 200 (19.19 δευτερόλεπτα) μέτρα. Ο Μπολτ έσπασε τα δύο ρεκόρ στο Παγκόσμιο πρωτάθλημα στο Βερολίνο το 2009. Είναι και… 8 φορές Ολυμπιονίκης.

Φαίνεται ότι ο μεγάλος πλέον Μπολτ έχει το άγχος για το πότε θα σπάσουν αυτά τα ρεκόρ από κάποιον. Μπορεί τα ρεκόρ του να μην έσπασαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, όμως έχει ήδη εκφράσει τη δυσαρέσκειά του για την τεχνολογία των super spikes.

 

Ο Μπολτ αποκάλεσε τη νέα αυτή τεχνολογία «περίεργη και άδικη».

«Όταν έμαθα για τα super spikes δεν μπορούσα να πιστέψω τι έχουμε κάνει, δεν ξέρω αν με καταλαβαίνετε. Αυτό που κάναμε είναι να προσαρμόσουμε τα καρφιά με τέτοιο τρόπο, που δίνουν στους αθλητές ένα πλεονέκτημα και τους κάνει να τρέχουν ακόμα γρηγορότερα», είχε πει σε μία συνέντευξή του από το Kingston στο Reuters.

Μήπως όμως έχει έρθει η ώρα να δεχθεί τα πράγματα όπως έχουν ο Μπολτ; Είναι λογικό να θέλει να κρατήσουν τα ρεκόρ του λίγο ακόμα, ποιος δεν θα ήθελε, αλλά πρέπει να μιλήσουμε για το τι ακριβώς είναι τα super spikes.

Η Nike ήταν η πρώτη που χρησιμοποίησε αυτή την τεχνολογία, θέλοντας να μπει πολύ δυνατά στην αγορά των super shoes, λανσάροντας τα Nike Vaporfly 4%. Στη συνέχεια αυτή η «οικογένεια παπουτσιών» εξελίχθηκε και περιλαμβάνει τα Alphafly, αλλά και τα Nike Air Zoom Alphafly Next %.

Η Nike έχει αλλάξει την τεχνολογία που χρησιμοποιεί στα παπούτσια για τρέξιμο με τα πρωτοποριακά Vaporfly και Alphafly μοντέλα παπουτσιών. Αυτά είναι τα Nike Airzoom Alphafly Next %.

Τα Vaporfly 4% και όλα τα παρόμοια μοντέλα ήταν τόσο επιτυχημένα που κάθε άλλος κατασκευαστής παπουτσιών έπρεπε να βρει έναν τρόπο να ξεπεράσει την κυριαρχία τους στην αγορά.

 

Πόσο κυριάρχησαν;

Λοιπόν, η «οικογένεια» των Nike super shoes έχει στην κατοχή του τα ρεκόρ για τον μαραθώνιο και τον ημιμαραθώνιο ανδρών και γυναικών, αλλά και τον μοναδικό «sub-2» μαραθώνιο στην ιστορία με 1:59.40 από τον Eliud Kipchoge.

Συνεπώς, κυριάρχησαν αρκετά.

Στη συνέχεια, η Sifan Hassan έκανε το «double» κατακτώντας το χρυσό μετάλλιο στα 1.500 και τα 10.000 μέτρα στο Παγκόσμιο πρωτάθλημα στίβου στη Ντόχα το 2020, χρησιμοποιώντας την spike έκδοση του παπουτσιού.

Συνεπώς, η Nike άλλαξε και από τα «super shoes» πήγε στα «super spikes» και αυτό έκανε τον Μπολτ να ανησυχήσει.

Τα Nike Air Zoom Victory είναι γνωστά ως και «super spikes», με την χρήση τους να γίνεται όλο και πιο συχνή τους τελευταίους μήνες. (Φωτογραφία: Nike)

Βέβαια όλα αυτά δεν σταματούν εκεί. Τα παγκόσμια ρεκόρ στα 5.000 και τα 10.000 μέτρα των ανδρών επίσης έσπασαν μέσα σε λίγους μήνες, όπως και τα 5 χιλιόμετρα των γυναικών. Τον Φεβρουάριο υπήρξε και μία τεράστια έκπληξη, όταν ο Elliot Giles, που δεν έχει φτάσει ποτέ σε τελικό παγκοσμίου, έτρεξε το δεύτερο γρηγορότερο «800άρι» της ιστορίας σε κλειστό στίβο με 1:43.63.

Ο Βρετανός δρομέας Elliot Giles (αριστερά) τρέχει το δεύτερο γρηγορότερο 800άρι της ιστορίας σε κλειστό στίβο στο Τορούν στην Πολωνία. (Φωτογραφία: The Guardian)

Ένας άλλος Βρετανός, ο Marc Scott διέλυσε το προσωπικό του ρεκόρ στα 10.000 μέτρα, κάνοντας χρόνο καλύτερο κατά 46 δευτερόλεπτα, κάτι το οποίο τον ανέβασε πάνω από τους Dave Bedford και Brendan Foster στην λίστα με τους καλύτερους όλων των εποχών. 46 δευτερόλεπτα; Πρωτοφανές!

Υπάρχουν φήμες ότι τα super spikes της New Balance είναι ακόμα γρηγορότερα, αλλά αυτό μένει να φανεί. Πόσο γρηγορότερα μπορεί να είναι; Αυτό έχει να κάνει ανάλογα με τη διοργάνωση, την ταχύτητα του αγώνα, τους μηχανισμούς ενός αθλητή, αλλά και το ταρτάν στο οποίο γίνεται ο αγώνας. Ένας λογικός αριθμός είναι να έχει μία διαφορά της τάξης του 2%.

Δεν μοιάζει πολύ, όμως το 2% είναι τεράστια διαφορά για ελίτ αθλητές.

Για να δώσουμε ένα παράδειγμα, το 2% είναι 20 μέτρα σε έναν αγώνα 1.500 μέτρων. Είναι πολύ σπάνιο να δούμε κάποιον να κερδίζει έναν αγώνα 1.500 μέτρων για 20 μέτρα, συνεπώς μία τέτοια διαφορά με την τεχνολογία super spikes μπορεί να αλλάξει εντελώς το άθλημα.

 

Ο καθηγητής Benno Nigg έχει τη δική του άποψη:

«Εάν δεις τα παγκόσμια ρεκόρ εκείνη την περίοδο, πρέπει να βάλεις ένα αστερίσκο στα ονόματα γιατί πλέον είναι διαφορετική η κατάσταση και θα πρέπει να κάνουν το ίδιο εάν όντως επιτρέψουν αυτά τα παπούτσια. Είναι παχύτερα κάτω από πόδι και αυτό το παχύτερο μέρος λειτουργεί σαν ελατήριο».

Γνωρίζουμε ότι το υλικό που χρησιμοποιείται στην ενδιάμεση σόλα στο μπροστινό μέρος είναι πολυαιθέρας (PEBA), που είναι γνωστό και ως PEBAX, ένα υλικό που είναι ελαφρύτερο και έχει περίπου 25% καλύτερη κυκλοφορία ενέργειας από οποιοδήποτε άλλο υλικό για σόλες. Είναι αυτό που λέμε «game-changer».

Συμπωματικά, υπάρχει ένα υλικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί με σχεδόν ατελείωτους τρόπους για να αλλάξει την αναλογία ακαμψίας / αναπήδησης. Αρκετά βολικό αν κάποιος φτιάχνει ένα παπούτσι αθλητές με φιλοδοξίες για χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο.

Ζυγίζοντας τις εξελίξεις στην τεχνολογία παπουτσιών, η παγκόσμια ομοσπονδία στίβου τόνισε:

«Οι τωρινοί (Ιούλιος 2020) κανόνες σχεδιάστηκαν με σκοπό να δώσουν στους αθλητές που προετοιμάζονται για το Τόκιο μία βεβαιότητα, να διατηρηθεί η ακεραιότητα του ανταγωνισμού της ελίτ και να περιοριστεί η τεχνολογική ανάπτυξη στο σημερινό επίπεδο τώρα, αλλά και μετά την ολοκλήρωση των Ολυμπιακών Αγώνων στο Τόκιο».

Είπε ότι μια ομάδα εργασίας για τα παπούτσια είχε ως στόχο να ορίσει παραμέτρους για να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ καινοτομίας, ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος και διαθεσιμότητας των προϊόντων.

Τα παπούτσια πρέπει να είναι διαθέσιμα και για τον κόσμο, αλλά η πιθανότητα να παραταχθεί κάποιος για τον τελικό των Ολυμπιακών 100 μέτρων σε εμπορικά διαθέσιμο παπούτσι είναι παρόμοια με την πιθανότητα εύρεσης ενός δοχείου χρυσού στο τέλος ενός ουράνιου τόξου. Όλες θα είναι εφάπαξ εκδόσεις κατασκευασμένες και συντονισμένες ειδικά για τον κάθε αθλητή.

Χρησιμοποιώντας τα Nike Air Zoom Maxfly, η Τζαμαϊκανή Ολυμπιονίκης Shelly-Ann Fraser-Pryce είχε κάνει τον καλύτερο χρόνο στα 100 μέτρα εδώ και 33 χρόνια στις 5 Ιουνίου στο Kingston με προσωπικό ρεκόρ στα 10.63. Μόνο η κάτοχος του παγκοσμίου ρεκόρ, η Αμερικανή Florence Griffith-Joyner είχει τρέξει γρηγορότερα, με 10.49 στην Ιντιανάπολις το 1988. Αξίζει να θυμόμαστε ότι την χρονιά αμέσως μετά το παγκόσμιο ρεκόρ της, η Griffith αποσύρθηκε. Σημαντικό είναι να αναφερθεί όμως ότι εκείνη τη χρονιά ξεκίνησαν τα τυχαία anti-doping tests, συνεπώς μπορεί να έχει κάποια σχέση με αυτό το γεγονός. Δέκα χρόνια αργότερα, η Αμερικανίδα που δεν απέτυχε ποτέ σε anti-doping test πέθανε στον ύπνο της σε ηλικία 38 ετών.

Όσον αφορά τους άνδρες, ο Trayvon Bromell που είναι ένας εκ των γρηγορότερων δρομέων του κόσμου, χρησιμοποιεί New Balance παπούτσια. Σε κάθε περίπτωση η Nike παραμένει βέβαιη ότι θα συνεχίσει να είναι πρωτοπόρος και κορυφαίος πωλητής στα αθλητικά παπούτσια τέτοιου είδους.

«Είμαστε πιο έξυπνοι σε σχέση με το πως σχεδιάζουμε και δημιουργούμε τα παπούτσια μας», ανέφερε η Nike.

Αυτό είναι το Nike Viperfly, ένα απλά εντυπωσιακό κομμάτι προχωρημένου τεχνολογικού σχεδιασμού. Είναι σχεδιασμένο αποκλειστικά για τα 100 μέτρα και περιλαμβάνει μια πλάκα άνθρακα και μπροστινή μονάδα Nike Air Zoom. Το επάνω μέρος Atomknit είναι μια νέα έκδοση της Nike Flyknit και έχει σχεδιαστεί για να μεγιστοποιεί το κλείδωμα της φτέρνας για ασφαλή εφαρμογή.

 

Τον Φεβρουάριο, η Nike ανέβαλε την κυκλοφορία του Viperfly για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Σύμφωνα με το «The Times» το παπούτσι παρουσίασε υπερβολικά γρήγορους χρόνους στις δοκιμές και οι ειδικοί δεν πίστευαν ότι θα περάσει τους ελέγχους της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Στίβου. Οι Times ανέφεραν «εν μέσω ανησυχιών, ότι η πλάκα ακίδας του παπουτσιού λειτουργούσε ως δευτερεύον ελατήριο». Σύμφωνα με τους κανόνες της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Στίβου, οι αθλητές δεν πρέπει να κάνουν χρήση «αθέμιτων βοηθημάτων ή πλεονεκτημάτων»

Αυτό είναι το Nike Air Zoom Victory και έχει σχεδιαστεί για αγώνες 800 έως και 10.000 μέτρων σε στάδιο. Εμπνευσμένο από τα Nike Alphafly NEXT% χρησιμοποιεί την πλάκα από ίνες άνθρακα του Nike ZoomX και την τεχνολογία του Nike Air Zoom. Ο αφρός του ZoomX παρέχει απορρόφηση κραδασμών και πολύ καλή ανάκαμψη, ενώ το κομμάτι του Air Zoom βρίσκεται μεταξύ της πλάκας άνθρακα και της πλάκας των spikes. Είναι πολύ δύσκολο να βρούμε ένα παπούτσι με πιο σύνθετη τεχνολογία.

Παρότι η Nike έχει μεγάλη παράδοση στην καινοτομία των παπουτσιών, υπάρχουν κι άλλες εταιρίες που μπορούν να τη «χτυπήσουν».

Τα Super spikes στους Ολυμπιακούς Αγώνες

Στον τελικό των 100 μέτρων των Ολυμπιακών Αγώνων, νικητής αναδείχθηκε ο Ιταλός Lamont Jacobs με 9.8 δευτερόλεπτα, φορώντας τα Nike Air Zoom Maxfly. Ο Αμερικανός Fred Kerley πήρε το ασημένιο με 9.84 φορώντας επίσης Nike Air Zoom Maxfly, ενώ το χάλκινο πήρε στον Καναδό Andre DeGrasse, που χρησιμοποιώντας Puma spikes έτρεξε 9.89.

Ο Trayvon Bromell με τα πολυσυζητημένα New Balance δεν κατάφερε να προχωρήσει μετά από τα ημιτελικά. Ο Μπολτ από ότι φαίνεται δεν χρειάζεται να ανησυχεί ακόμα, καθώς η διαφορά μεταξύ των συγκεκριμένων χρόνων και του δικού του 9.58 είναι χαώδης.

Στα 100 μέτρα των γυναικών, η Shelly-Ann Fraser-Pryce με τα Nike Air Zoom Maxfly κατέκτησε το ασημένιο, ενώ το χρυσό πήγε στην Elaine Thompson-Herah, που σημείωσε τον δεύτερο γρηγορότερο χρόνο στην ιστορία με τα ίδια παπούτσια (10.61). Το χάλκινο πήρε η Sherika Jackson με Puma.

Πηγή: bartoldclinical.com