Η ιστορία του Σπύρου Λούη είναι ίσως από τις πιο περίεργες στο αθλητικό γίγνεσθαι. Ο νικητής του μαραθωνίου στους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896 δεν ήταν καν αθλητής, ενώ μετά την ιστορική νίκη του και το σάλο που δημιουργήθηκε γύρω από το όνομά του δεν έτρεξε ποτέ ξανά σε μαραθώνιο. Αντίθετα λίγα χρόνια μετά το θρίαμβό του στους Ολυμπιακούς Αγώνες είχε κατηγορηθεί για πλαστογραφία σε στρατιωτικά έγγραφα, φυλακίστηκε για ένα χρόνο μέχρι που αποδείχτηκε η αθωότητά του και απελευθερώθηκε.

Αυτός ο ένας αγώνας που συμμετείχε ήταν αρκετός για να μείνει για πάντα ανεξίτηλα γραμμένο το όνομά του στην ιστορία. Κάποιοι μάλιστα υποστηρίζουν ότι η συμμετοχή του στο μαραθώνιο του 1896 οφείλεται σε μία γυναίκα την οποία αγαπούσε και ήθελε να την κάνει γυναίκα του, όμως η μητέρα της ήταν αρνητική καθώς ήταν ένας απλός νερουλάς. Θεώρησε ότι μία ενδεχόμενη νίκη στο μαραθώνιο θα άλλαζε τα δεδομένα κι έτσι αποφάσισε να αγωνιστεί και με τη νίκη του κατάφερε να κερδίσει και τη γυναίκα της ζωής του.

Ας πάρουμε, όμως τα πράγματα από την αρχή… Ο Σπύρος Λούης γεννήθηκε στο Μαρούσι της Αττικής στις 12 Ιανουαρίου του 1873 από φτωχή αγροτική οικογένεια. Ο πατέρας του ήταν νερουλάς και ο ίδιος ακολούθησε μετέπειτα τα χνάρια του.

Δεν είχε κάποια σχέση με τον αθλητισμό, παρόλα αυτά βρέθηκε σε θέση εκκίνησης στο δεύτερο προκριματικό μαραθώνιο που διεξήχθη στην Αθήνα για τον καθορισμό των Ελλήνων που θα τρέξουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 1896.

Ο μαραθώνιος ως αγώνισμα δεν υπήρχε στην αρχαιότητα και ουσιαστικά … εφευρέθηκε και υλοποιήθηκε στους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες με στόχο να υπάρξει ένας συνδετικός κρίκος με το παρελθόν. Ουσιαστικά ήταν ένας φόρος τιμής προς τον αγγελιοφόρο Φειδιππίδη, ο οποίος έκανε τη διαδρομή Μαραθώνας-Αθήνα για να αναγγείλει τη νίκη των Αθηναίων στη μάχη με τους Πέρσες.

Προκρίθηκε με… μέσο στον μαραθώνιο

Για τον καθορισμό των αθλητών που θα πάρουν μέρος σε αυτό το δύσκολο και επίπονο αγώνα πραγματοποιήθηκαν προκριματικοί αγώνες με τη συμμετοχή 38 αγωνιζόμενων στις 22 Μαρτίου του 1896, όπου νικητής ήταν ο Χαρίλαος Βασιλάκος. Λίγες μέρες αργότερα αποφασίστηκε να διεξαχθεί ένας ακόμη αγώνας για να αυξηθεί ο αριθμός των αθλητών που θα πάρουν τελικά μέρος στο πρώτο Ολυμπιακό μαραθώνιο. Ο Σπύρος Λούης συμμετείχε στο δεύτερο προκριματικό αγώνα μετά από προτροπή του Παπαδιαμαντόπουλου, ο οποίος γνώριζε την αντοχή του στο τρέξιμο από τη στρατιωτική του θητεία.

Ο μετέπειτα νικητής του μαραθωνίου κατέλαβε την 17^η θέση στο συγκεκριμένο προκριματικό και με τη θέση του αυτή έμενε εκτός Ολυμπιάδας, όμως τελικά αποφασίστηκε να του δοθεί κι εκείνου το «εισιτήριο» πρόκρισης.

Η ημέρα του πρώτου μαραθωνίου σε Ολυμπιακούς Αγώνες έφτασε και οι αθλητές μπήκαν σε θέση εκκίνησης στο Μαραθώνα. Στα πρώτα χιλιόμετρα οι δρομείς από το εξωτερικό ήταν αυτοί που προπορεύονταν, όμως ένας-ένας έχαναν τις δυνάμεις τους και τελικά εγκατέλειψαν την προσπάθειά τους. Μετά το 32^ο χιλιόμετρο ο Σπύρος Λούης πήρε κεφάλι στην κούρσα και όδευε προς τη μεγάλη νίκη.

Αποθέωση, αναγνώριση και δώρο ένα γαϊδούρι

Κατά την είσοδο του Σπύρου Λούη στο Καλλιμάρμαρο επικράτησε πανζουρλισμός. Ο κόσμος φώναζε «Έλλην, Έλλην», ενώ τον συνόδεψαν ως τον τερματισμό ο διάδοχο του θρόνου Κωνσταντίνος. Η υποδοχή ήταν συγκλονιστική. Μέσα σε λίγα λεπτά ο νικητής γέμισε με δώρα, ενώ όταν ο βασιλιάς Γεώργιος ρώτησε τον Λούη τι δώρο θα ήθελε να του προσφέρει εκείνος του απάντησε : « Ένα γαϊδουράκι να με βοηθάει να κουβαλάω το νερό». Η επιθυμία του έγινε και πράξη.

Ο πρώτος νικητής, λοιπόν, του μαραθωνίου σε Ολυμπιακούς Αγώνες τερμάτισε τη διαδρομή των 42χλμ σε 2 ώρες, 58 λεπτά και 50 δευτερόλεπτα. Με την επιτυχία του αυτή, επέστρεψε στην προηγούμενη ζωή του και δεν αγωνίστηκε ποτέ ξανά σε άλλο αγώνα δρόμου. Αντίθετα εργάστηκε ως αγρότης και αργότερα ως τοπικός αστυνομικός.

Οι κατηγορίες και η αθώωσή του

Τριάντα χρόνια μετά το θρίαμβό του ο Σπύρος Λούης κατηγορήθηκε για πλαστογράφηση στρατιωτικών εγγράφων και μάλιστα μπήκε φυλακή. Η είδηση έκανε το γύρο της Ελλάδας και σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως από τον Τύπο. Μετά από ένα χρόνο, ωστόσο, αθωώθηκε και αφέθηκε ελεύθερος.

Έδωσε κλαδί ελιάς στον Χίτλερ

Σε ηλικία 63 ετών έκανε την τελευταία δημόσια εμφάνισή του καθώς ήταν το τιμώμενο πρόσωπο στους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936, οι οποίοι φιλοξενήθηκαν στο Βερολίνο. Η κίνησή του να δώσει τον κλώνο της ελιάς στον Αδόλφο Χίτλερ λίγα χρόνια πριν τον β’ Παγκόσμιο πόλεμο έμεινε στην ιστορία όπως και το γεγονός ότι δεν τον χαιρέτισε ναζιστικά όπως ήταν αναγκασμένοι να κάνουν όλοι όσοι έρχονταν σε επαφή μαζί του.

 Ο Σπύρος Λούης φορώντας μία άσπρη φουστανέλα και σκούρο γιλέκο και κρατώντας ένα φουντωτό κλαδί ελιάς στο δεξί του χέρι μπήκε στο Στάδιο του Βερολίνου συμμετέχοντας στην τελετή έναρξης των Αγώνων. Μπροστά του ήταν μόνο ο σημαιοφόρος της ελληνικής αποστολής και το παιδί που κρατούσε την πινακίδα με τη λέξη Ελλάδα.

Η φορεσιά του έχει δωριθεί και φυλάσσεται σήμερα στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο της Αθήνας, το οποίο στεγάζεται στο Μαραθώνα. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι αρκετοί αθλητικοί χώροι τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό φέρουν το όνομά του, όπως το ΟΑΚΑ, αλλά και το Ολυμπιακό πάρκο στο Μόναχο.

Ο Σπύρος Λούης πέθανε πάμπτωχος στο Μαρούσι στις 26 Μαρτίου 1940, λίγους μήνες πριν από την Ιταλική εισβολή στην Ελλάδα.