Το 2017, οι ερευνητές ολοκλήρωσαν μια εντυπωσιακή μελέτη που εξέτασε σχεδόν δέκα εκατομμύρια τερματισμούς σε αγώνες Μαραθωνίου (για την ακρίβεια 9.789.093 αθλητές), σε συνολικά 6.888 διοργανώσεις σε όλο τον κόσμο. Η συντριπτική πλειοψηφία αφορούσε σε αγώνες που διεξήχθησαν μετά το 2000, ωστόσο η έρευνα διήρκησε συνολικά 43 χρόνια, συγκεντρώνοντας αποτελέσματα τερματισμών από το 1970 έως και το 2013. Η ερευνητική ομάδα εστιάστηκε στη σχέση του χρόνου επίδοσης με το κίνητρο και την επιδίωξη του αθλητή που περνά τη γραμμή του τερματισμού σε έναν Μαραθώνιο

Οι πληροφορίες που αντλήθηκαν από το σύνολο των δεδομένων ήταν αρκετά ενδιαφέρουσες σε διάφορα επίπεδα, αλλά ένα αποτέλεσμα ξεχωρίζει. Οι δρομείς είχαν μια ασυνήθιστα υψηλή συγκέντρωση τερματισμών λίγο πριν το χρονόμετρο συμπληρώσει το 60^ο λεπτό της ώρας. Ειδικά στα χρονικά σημεία των τριών, τεσσάρων και πέντε ωρών.

Για παράδειγμα, οι δρομείς είχαν 1,4 φορές περισσότερες πιθανότητες να τερματίσουν έναν μαραθώνιο στις 3 ώρες και 59 λεπτά, παρά στις 4 ώρες και 1 λεπτό. Στην πραγματικότητα, συνολικά 300.324 αγωνιζόμενοι ολοκλήρωσαν τον μαραθώνιο τους στα τρία λεπτά πριν από τις τέσσερις ώρες σε σύγκριση με μόνο 212.477 αθλητές που τερμάτισαν στα τρία λεπτά μετά τις τέσσερις ώρες. Αυτό δεν συμβαίνει επειδή οι μαραθωνοδρόμοι θεωρούν για κάποιο λόγο ότι είναι καλύτερο για εκείνους να τερματίζουν σε 3:59 αντί για 4:01. Συμβαίνει γιατί στην αθλητική τους καθημερινότητα οι αριθμοί έχουν αποκτήσει ιδιαίτερη σημασία. Πολύ μεγαλύτερη τουλάχιστον συγκριτικά με εκείνους που δεν ασχολούνται με τις μεγάλες αποστάσεις.

Η ίδια τάση κατεγράφη και για άλλους χρόνους –ορόσημα. Στα 30 λεπτά, στα 15 λεπτά ή στα 10. Ουσιαστικά, οι χρόνοι τερματισμού έδειξαν την τάση να συσσωρεύονται λίγο πριν συμπληρωθούν τα λεπτά του... ακριβώς. Δηλαδή τερματισμοί π.χ σε 3:09 ,σε 3:14 ή 4:29 κ.ο.κ.

 

Τι σημαίνει αυτό

Αυτό το σύνολο δεδομένων είναι αξιοσημείωτο αφού οδηγούν στη διαπίστωση της ισχυρής επιρροής των αριθμών. Αυτή η έρευνα δείχνει ότι οι αθλητές αποδίδουν ιδιαίτερο νόημα κυνηγώντας αριθμούς και στατιστικά σημαντικές τάσεις επίτευξης στόχου μπροστά από σχετικά... χρονικά πρότυπα που έχουν οριστεί με ένα αυθαίρετο τρόπο από τους ίδιους ή από το ευρύτερο δρομικό περιβάλλον τους. Είναι γνωστό για παράδειγμα ότι η μεγαλύτερη κατάκτηση για την πλειοψηφία των δρομέων που ασχολούνται συστηματικά με το άθλημα είναι να καταφέρουν να "σπάσουν" το τρίωρο. Αυτό το χρονικό όριο έχει "επιβληθεί" από το δρομικό περιβάλλον επί σειρά ετών και παραμένει η μεγαλύτερη πρόκληση για τους περισσότερους.

Η καθιέρωση χρονικού στόχου για έναν αγώνα, ανεξάρτητα από τη διάρκεια του αγώνα ή το αθλητικό επίπεδο, είναι μια παράδοση για τον αθλητή αντοχής. Αυτή η επιδίωξη του στόχου απαιτεί ανάπτυξη στρατηγικής για την επίτευξη τους. Αυτές οι στρατηγικές περιλαμβάνουν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και προετοιμασία, μαζί με την ψυχολογική διαχείριση της ημέρας του αγώνα, συμπεριλαμβανομένης της ανοχής στο πόνο και την κόπωση κόντρα πολλές φορές στην σκέψη να σταματήσει την επίπονη δοκιμασία.

Ωστόσο, οι αριθμοί που κυνηγούν έχουν διπλή ανάγνωση και κατ΄ επέκταση διπλό αντίκτυπο ,που προκύπτουν από το τελικό αποτέλεσμα της επίδοσης. Ο πόνος που σχετίζεται με την απώλεια ενός στόχου, έστω για ένα με δύο λεπτά ή ακόμη και για κάποια δευτερόλεπτα μπορεί να αποδειχθεί ισχυρό κίνητρο. Όποιος έχει πετύχει μια ατομική επίδοση ή έχει εργαστεί σκληρά για να πετύχει ένα χρονικό στόχο που έχει θέσει πριν την έναρξη του αγώνα, μπορεί να βεβαιώσει αυτή την ώθηση που του δίνει η επίτευξη του στόχου. Όμως η απώλεια του ,σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να αποδειχθεί εξίσου επώδυνη.

Ίσως η απώλεια ή ο φόβος και μόνο στο ενδεχόμενο ότι μπορεί τελικώς να μην επιτευχθεί ο στόχος κατά ένα λεπτό, να είναι ψυχολογικά πιο έντονη από την ευχαρίστηση που νιώθουμε όταν πετύχουμε το στόχο μας. Και, αυτό μπορεί να είναι η μεγαλύτερη ψυχολογική συνιστώσα που εμπλέκεται στο κυνήγι των προσωπικών επιτευγμάτων.

Με απλά λόγια, η αποστροφή μας για την απώλεια του στόχου, μας... καθοδηγεί να προτιμούμε να αποφύγουμε την ενδεχόμενη ζημιά για να αποτρέψουμε την προσωπική μας αποτυχία παρά να κυνηγήσουμε με ρίσκο το στόχο και να εισπράξουμε την ικανοποίηση της προσωπικής επιτυχίας.

«Οι καλύτερες στιγμές συμβαίνουν όταν ξεπερνάμε τα όρια»

Ένας από τους μεγαλύτερους στοχαστές στην κατανόηση της έννοιας των ψυχολογικών εμπειριών που σχετίζονται με τις συμπεριφορικές επιλογές είναι ο Mihaly Csikszentmihalyi, συγγραφέας του Flow: The Psychology of Optimal Experience.

«Σε αντίθεση με ό, τι πιστεύουμε συνήθως, οι καλύτερες στιγμές στη δρομική ζωή μας, δεν είναι οι παθητικοί, δεκτικοί και χαλαροί χρόνοι - αν και τέτοιες εμπειρίες μπορούν επίσης να είναι ευχάριστες, αν έχουμε εργαστεί σκληρά για να τις πετύχουμε», εξηγεί ο Csikszentmihalyi. «Οι καλύτερες στιγμές συμβαίνουν συνήθως όταν το σώμα ή το μυαλό ενός ατόμου τεντώνεται στα όριά του σε μια οικειοθελή προσπάθεια να πετύχει κάτι δύσκολο και αξιόλογο. Η βέλτιστη εμπειρία είναι έτσι κάτι που κάνουμε να συμβεί».

Οι χρονικοί στόχοι που έχουν τεθεί από τους αθλητές ωθούν το μυαλό και το σώμα σε αντιληπτά όρια σε μια προσπάθεια να πετύχει κάτι δύσκολο και προσωπικά χρήσιμο. Η σύνδεση με το προσωπικό νόημα είναι το "κλειδί" εδώ. Το να "σπάσει" ένας δρομέας το όριο των 3 ωρών στο Μαραθώνιο είναι κάτι αμελητέο για κάποιον άλλο αθλητή που έχει πιάσει το όριο για τους Ολυμπιακούς αγώνες. Αλλά το 3ωρο θεωρείται το μεγαλύτερο αθλητικό επίτευγμα για εκατομμύρια άλλους αθλητές. Η προσωπική συνάφεια των χρονικών στόχων δεν μπορεί να αγνοηθεί, και παρόλο που οι ίδιοι οι χρόνοι ποικίλλουν από αθλητή σε αθλητή, η υποκείμενη ψυχολογική έλξη για να αγγίξει ή και να ξεπεράσει κανείς τα προσωπικά όρια του είναι βαθιά ανθρώπινη.

Αξιοποιήστε την ψυχολογική πίεση για το στόχο

Τι κάνουμε λοιπόν με όλες αυτές τις πληροφορίες και πως διαχειριζόμαστε το κυνήγι του στόχου; Καταρχάς, οι νέοι δρομείς ας εξετάσουν τους χρονικούς στόχους για τον επόμενο αγώνα τους, όποτε κι΄ αν αυτός διεξαχθεί... ελέω Covid-19.Οι περισσότεροι στόχοι είτε ταιριάζουν σε ένα στρογγυλό αριθμό ή επικεντρώνονται στη βελτίωση μιας ατομικής επίδοσης που έχει σημειωθεί στο παρελθόν.

Δεύτερον, σκεφτείτε να θέσετε έναν οριακά δυσκολότερο στόχο για παράδειγμα κατά πέντε λεπτά στο μαραθώνιο ή για μεγαλύτερους αγώνες, όπως υπερμαραθώνιοι ή αγώνες IRONMAN , θέστε ποσοστιαίους στόχους με τη βελτίωση της επίδοσης σας κατά 2% έως 5% και μην περιοριστείτε στο κυνήγι των λεπτών της ώρας. Οι έρευνες δείχνουν ότι αντλούμε μεγάλο κίνητρο από το κυνήγι ενός χρόνου-στόχου. Εάν ένας αθλητής κυνηγάει αρχικώς να σπάσει τις 4 ώρες στο Μαραθώνιο ,η επέκταση αυτού του χρόνου-στόχου πιθανότατα θα είναι λίγο πιο συναρπαστική και λίγο πιο τρομακτική. Τα συναισθήματα που συνοδεύουν αυτή τη προσπάθεια, όπως το άγχος και ο ενθουσιασμός, είναι...γλυκά σημεία για την ψυχολογική ανάπτυξη. Οι ελεγχόμενα μεγαλύτεροι στόχοι από το αναμενόμενο ,θα απαιτήσουν να προσαρμόσει τις προπονήσεις του, σε εντονότερους ρυθμούς αλλά προσιτούς ώστε να μην προκαλέσουν απογοήτευση. Με αυτό το τρόπο αναπτύσσεται ένα νέο πλαίσιο ψυχολογικής και σωματικής προπόνησης για αυτό που είναι σε θέση να πετύχει. Έτσι ο ίδιος αθλητής θα σκέφτεται ότι μια επίδοση 3:55 είναι δυνατή ενώ το να σπάσει τις 4 ώρες (ο αρχικός στόχος), είναι πολύ πιο πιθανό.

Τρίτον, υπενθυμίστε στον εαυτό σας το προσωπικό σας νόημα καθ 'όλη τη διάρκεια της διαδικασίας. Η έρευνα σχετικά με τους στόχους κάνει σαφές ότι ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες στην επίτευξη του στόχου είναι η προσωπική έννοια των στόχων σας. Τι σημαίνει για εσάς ο χρόνος-στόχος σε έναν αγώνα; Όσο πιο ξεκάθαροι, ακριβείς και συγκεκριμένοι είστε με τους υποκειμενικούς λόγους , τόσο πιο πιθανό είναι να δείτε να καρποφορεί η προσπάθεια σας.

Τέλος, είναι σημαντικό να υιοθετήσουμε μια νοοτροπία «προσπερνάω τα εμπόδια». Η αυτοδιάθεση να ωθήσει κανείς τα όρια για αυτό που νομίζει ότι είναι ικανός να κάνει ξεκινά από τη σκέψη. Η αναθεώρηση του στόχου σας κατά πέντε λεπτά θα απαιτήσει να αλλάξετε και τη σκέψη σας αντίστοιχα. Ξεκινήστε με τη σκέψη, "Θα τα καταφέρω" σε σχέση με όλα τα πράγματα που σχετίζονται με την προπόνηση για την επιδίωξη του νέου, ταχύτερου χρόνου-στόχου σας. Καθώς η προπόνηση σας θα αλλάζει ανάλογα με το απαιτητικότερο όριο που έχετε θέσει, το ίδιο θα αλλάζει και η σκέψη σας για να το αγγίξετε ή και να το υπερβείτε.