Πριν από δύο δεκαετίες και πριν από τα smartphones και τις ακόμη πιο έξυπνες φορητές συσκευές, πολλοί δρομείς είχαν ήδη βαρεθεί τη βιομετρική επανάσταση του αθλήματος με τις επιστημονικές και σίγουρα κοστοβόρες εργομετρήσεις. Λαχταρούσαν έναν απλούστερο τρόπο να μετρήσουν και να προβλέψουν την απόδοση τους.

Στα τέλη της δεκαετίας τους 1990, o παλαιός δρομέας και πλέον προπονητής Bart Yasso, ο οποίος σήμερα είναι και επικεφαλής του περιοδικού Runner's World μέσα από την πολυετή εμπειρία του, έχοντας αγωνιστεί σε περισσότερους από 1000 αγώνες,-είναι ένας από τους λίγους ανθρώπους που έχουν ολοκληρώσει αγώνες και στις επτά ηπείρους από τον μαραθώνιο της Ανταρκτικής έως τον μαραθώνιο του όρους Κιλιμάντζαρο-, ανέπτυξε ενα προπονητικό τεστ που έμελλε να γράψει τη δική του ιστορία. Πρόκειται για το γνωστό Υasso τεστ που θεωρείται από πολλούς ότι μπορεί να δώσει μια καλή εικόνα εκτίμησης χρόνου για τον Μαραθώνιο.

 

Ο Yasso εντάχθηκε στο Runner's World το 1987 για να αναπτύξει το πρωτοποριακό Runner's World Race Sponsorship Program, δημιουργώντας ένα όχημα για το Runner's World να συνεργαστεί με πάνω από 7.000 αγώνες που αντιπροσωπεύουν 4 εκατομμύρια δρομείς ετησίως. Εισήχθη στο Running USA Hall of Champions.

Ο Υasso εκτελούσε επί 15 χρόνια αυτό το τεστ πριν αγωνιστεί στο Μαραθώνιο και για τον ίδιο όπως ισχυρίζεται λειτουργούσε άψογα καθώς προέβλεπε με σχετική ακρίβεια τον χρόνο της επίδοσης στον επικείμενο αγώνα του. Το τεστ είναι σχετικά εύκολο ως προ τη φιλοσοφία τους αλλά αρκετά απαιτητικό ως προς την εκτέλεση του.

Η φιλοσοφία του Υasso τεστ

Καταρχάς το συγκεκριμένο τεστ δεν απαιτεί εξοπλισμό ή εργαστηριακή υποδομή. Πρόκειται ουσιαστικά για μια «κλασική» διαλειμματική προπόνηση που είναι προτιμότερο να εκτελεστεί εντός σταδίου ώστε να διασφαλίζεται με ακρίβεια η διανυθείσα απόσταση. Τι περιλαμβάνει; 10 επαναλήψεις των 800 μέτρων. Ο μέσος όρος των επαναλήψεων δίνει και την πρόβλεψη για την επίδοση στο Μαραθώνιο. Ας δώσουμε ένα παράδειγμα. Δρομέας που θεωρεί ότι έχει «δουλέψει» στην προετοιμασία του για να σημειώσει μια επίδοση 3:30:00 στον Μαραθώνιο, θα πρέπει να μπορεί να εκτελεί κάθε επανάληψη των 800 μέτρων σε χρόνο 3 λεπτά και 30 δευτερόλεπτα. Το διάλειμμα-ανάρρωση μετά από κάθε επανάληψη πρέπει να είναι ίσο με το χρόνο της επανάληψης, δηλαδή στη συγκεκριμένη υπόθεση 3:30 διάλειμμα. Αν ο δρομέας στοχεύει σε μια επίδοση 2 ώρες και 50 λεπτά στον Μαραθώνιο, θα πρέπει να μπορεί να εκτελεί τις 10 επαναλήψεις των 800 μέτρων σε 2 λεπτά και 50 δευτερόλεπτα κατά μέσο όρο με αντίστοιχο διάλειμμα 2:50 μετά από κάθε επανάληψη.

Η αμφισβήτηση

Οι κριτικοί του τεστ αμφισβήτησαν την ακρίβεια του κυρίως για το γεγονός ότι είναι δομημένη με έμφαση κυρίως στην ταχύτητα και όχι στην αντοχή, που χρειάζεται ένας Μαραθωνοδρόμος. Με απλά λόγια, το Yasso 800 προσφέρει τεράστια ξεκούραση, κάτι που μπορεί να διευκολύνει τους δρομείς με στόχο να πετύχουν γρήγορους χρόνους και να αναρρώσουν σχεδόν πλήρως κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης διάρκειας διαλειμματική προπόνηση.

Παρά το γεγονός ότι «εφευρέθηκε» πριν από 20 χρόνια (ή πριν από 35 χρόνια, αν μετρήσετε όλα τα χρόνια που ο Yasso έκανε την προπόνηση μόνος του), το Yasso 800 εξακολουθεί να εμφανίζεται ως μια νέα ιδέα προπόνησης για πολλούς δρομείς.Για ορισμένους , η ολοκλήρωση της προπόνησης με συγκεκριμένο ρυθμό μεταφέρει την αυτοπεποίθηση που χρειάζονται για να τρέξουν σε αυτόν τον ρυθμό την ημέρα του αγώνα. Για άλλους ωστόσο μπορεί να αποδειχθεί και «παγίδα». Και αυτό γιατί η εμμονή στο χρόνο εκτέλεσης της επανάληψης των 800 μέτρων μπορεί να εγκλωβίσει εγκεφαλικά και ψυχικά τον δρομέα ,ο οποίος θα μπορούσε να κάνει ακόμη καλύτερο χρόνο σε έναν Μαραθώνιο, απο αυτό που του προέβλεψε το Yasso τεστ. Oι ίδιοι επικριτές του τεστ επισημαίνουν ότι ένας δρομέας θα μπορούσε να καταγράψει μια θεαματική προπόνηση Yasso 800, χωρίς να τελειοποιήσει όλα τα άλλα στοιχεία που είναι απαραίτητα για να τρέξει τον αντίστοιχο χρόνο μαραθωνίου. Η συνεδρία δεν λέει τίποτα για την αντοχή, την τροφοδοσία ή το ρυθμό ενός δρομέα σε έναν μαραθώνιο, τα οποία είναι όλα ζωτικής σημασίας. Υποστηρίζουν –όχι αβάσιμα- ότι εαν δεν έχει ο δρομέας στα πόδια του αρκετά προπονητικά χιλιόμετρα ή αν κάνει λάθη στην τακτικη του αγώνα ή στην τροφοδοσία ,τότε η πρόγνωση του Yasso καθίσταται ουσιαστικά άχρηστη.

 

Ποιος δρομέας είναι πιθανό να έχει ακριβή πρόβλεψη με το Yasso;

Ποιος είναι λοιπόν πιο πιθανό να λάβει έναν «ακριβή» χρόνο πρόβλεψης από το Yasso 800; Ένας ταχύς ή ένα «τέρας» αντοχής; Ή και τα δυο μαζί; Λοιπόν, οι ειδικοί του τρεξίματος όπως προειδοποιούν τελικά ότι οι δρομείς με γνώμονα την αντοχή είναι πιθανώς οι μόνοι που θα μπορούσαν να περιμένουν μια ακριβή εκτίμηση από μια συνεδρία Yasso. Οι περισσότεροι δρομείς με «εστίαση στην ταχύτητα» θα βρουν τα 10x800 να εκτελούνται σε πολύ καλύτερο χρόνο από αυτόν που δυνητικά μπορούν να τρέξουν σε έναν Μαραθώνιο.

Προφανώς και δρομείς ελίτ που κινούνται σε επιδόσεις έως 2:05:00, πιθανότατα δεν θα προπονηθούν για να σπάσουν σχεδόν δύο λεπτά στα 800 μέτρα και μάλιστα για 10 επαναλήψεις σε μια πρακτική που είναι παράλογα γρήγορη, περιττή και μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμό.

Αλλά το συγκεκριμένο τεστ- προπόνηση, χωρίς τις υπόλοιπες πτυχές της Μαραθώνιας προετοιμασίας είναι μια απλή προπόνηση. Και είναι γεγονός ότι είναι ανεξάρτητα από την επιτυχία ή μη της εκτίμησης, είναι μια παραγωγική προπόνηση. Έτσι υπάρχουν πολλά να αρέσουν στο Yasso 800.Εκτιμάται ιδιαίτερα από προπονητές και αθλητές οτι περιλαμβάνει 8 χιλιόμετρα υψηλής έντασης με σχεδόν 3,5 χιλιόμετρα χαλαρού τζόκινγκ ως ξεκούραση ανάμεσα στις επαναλήψεις. Υπολογίστε το ζέσταμα και την αποθεραπεία και ίσως ξεπεράσετε τα 16 χιλιόμετρα σε μια προπονητική συνεδρία.

Είναι βέβαιο οτι θα εκτιμήσετε ότι μπορείτε να νιώσετε το σώμα μας να βελτιώνεται στο ρυθμό καθώς προχωράτε. Η αρχικές επαναλήψεις για τους περισσότερους θα δείχνουν σχετικά εύκολες και χωρίς την πίεση των 400 ή 200 μέτρων που μπορούν να οδηγήσουν ευκολότερα σε τραυματισμό. Ωστόστο στη πορεία μετά την 5^η-6^η επανάληψη τα πράγματα ειναι βέβαιο οτι θα δυσκολέψουν. Τόσο που μπορεί να σας οδηγήσουν σε ενα ¨ανεξερεύνητο¨ μέρος προπονητικά, γεγονός που θα σηματοδοτήσει οτι κάνετε το επόμενο βήμα βελτίωσης σας.

Το Yasso δεν είναι για μια χρήση

Το να μην έχεις τρέξει ποτέ μαραθώνιο αλλά να έχεις βάλει έναν στόχο επίδοσης και να «βουτάς» στο στάδιο για να εκτελέσεις το Yasso τεστ, πιστεύοντας ότι ο χρόνος που θα σου δώσει θα είναι και η επίδοση σου στο πρώτο σου Μαραθώνιο, είναι κάτι παραπάνω από αφελές. Απαιτούνται πολλά περισσότερα από ένα τεστ, τα οποία πρέπει να συνθέτουν το προπονητικό σας πρόγραμμα καθόλη τη διάρκεια της προετοιμασίας σας.

Εν κατακλείδι, ο καλύτερος τρόπος για να μάθετε τι μπορείτε να τρέξετε σε έναν μαραθώνιο είναι απλώς ...να τρέξετε έναν μαραθώνιο. Από εκεί και πέρα, με το Υasso, έχετε έναν προγνωστικό παράγοντα για τον επόμενο. Πάντως ανεξάρτητα από το Μαραθώνιο η προπονηση 10x800 μπορεί να μην σας καλύπτει ως εκτίμηση επίδοσης αλλά σίγουρα αξίζει την προσοχή σας για κάτι άλλο. Στην πραγματικότητα, είναι ένας μάλλον απλός και ακριβής προγνωστικός παράγοντας για... την ικανότητά σας.