Οι Ολυμπιακοί Αγώνες κατά τεκμήριο συγκεντρώνουν τους καλύτερους αθλητές στον κόσμο τη δεδομένη χρονική περίοδο όπου διεξάγονται. Η μελέτη των αλλαγών στις ανθρωπομετρικές μετρήσεις των Ολυμπιονικών του Μαραθωνίου μπορεί να αποδείξει πώς οι αθλητές γενικά έχουν αλλάξει μέσα από την εξέλιξη των τελευταίων 125 ετών.

Στις μέρες μας γίνεται πολύς λόγος για τον ιδανικό σωματότυπο που μπορεί να οδηγήσει στο μέγιστο αποτέλεσμα. Πλήθος ερευνών έχει δει το φως της δημοσιότητας που σχετίζεται με τη διατροφή, την κατανάλωση ενέργειας, το πως επηρεάζεται η δρομική οικονομία και εν τέλει πως ο συνδυασμός όλων αυτών αποτυπώνεται στην επίδοση. Ταυτόχρονα οι επιστημονικές προσεγγίσεις για τη «μαγική συνταγή» ποικίλουν σχεδόν αντίστοιχα με τον αριθμό των ερευνών. Ωστόσο πέρα και πάνω από μελέτες και εργαστηριακές αναλύσεις, τι λέει η ίδια η πραγματικότητα; Τι προκύπτει από την ιστορία του αθλήματος ως συμπέρασμα για την σωματομετρία που βγάζει... νικητή;

 

Οι σύγχρονοι ελίτ μαραθωνοδρόμοι, με την πλειοψηφία τους να αποτυπώνεται στη σωματοδομή των Κενυατών, έχουν μέτριο ύψος και είναι αρκετά αδύνατοι, δηλαδή σώματα κατασκευασμένα για αποτελεσματικό τρέξιμο. Όμως κοιτάζοντας προς τα πίσω σε όλους τους νικητές του Μαραθωνίου των Ολυμπιακών Αγώνων από τον Σπύρο Λούη το 1896 μέχρι τον Εliud Kipchoge το 2021, ιδιαίτερα μάλιστα πριν τη περίοδο της έλευσης των Αφρικανών στο άθλημα, το μέγεθος του σώματος διέφερε αρκετά.

Τα Ανθρωπομετρικά δεδομένα των νικητών των Ολυμπιακών Αγώνων

Ακολουθεί ένας πίνακας που συγκεντρώνει στοιχεία για το ύψος, το βάρος και τον δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) των ανδρών νικητών των Ολυμπιακών Αγώνων του Μαραθωνίου Ολυμπιακών (Για τις πρώτους δυο νικητές δεν κατέστη δυνατό να εντοπιστούν επαρκή στοιχεία).

Πηγή: Τα δεδομένα ύψους και βάρους συλλέχθηκαν πρώτα από τις επίσημες βάσεις δεδομένων των αθλητών της ΔΟΕ, στη συνέχεια από τα προφίλ κάθε αθλητή στη Wikipedia και όταν κανένα δεν ήταν διαθέσιμο, από τον ιστότοπο sports-reference.com.

Τα γραφήματα που παρουσιάζονται παρακάτω δείχνουν πώς η σωματομετρία των νικητών έχει αλλάξει με την πάροδο του χρόνου. Γενικά, υπάρχει μια τάση για πιο αδύνατους αθλητές (χαμηλότερου ΔΜΣ) , αν και το ύψος και το βάρος των νικητών στον Μαραθώνιο κυμαινόταν στη πορεία του χρόνου.

 

Το ύψος

Το ύψος των νικητών ποικίλλει σημαντικά με την πάροδο του χρόνου. Μάλιστα παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον ότι ο ψηλότερος καθώς και κοντότερος νικητών του Ολυμπιακού Μαραθωνίου στην νεότερη ιστορία του αγωνίσματος, προέρχονται από την ίδια χώρα. Το χάσμα του ύψους κυμαίνεται από τα 188 εκατοστά του Kenneth McArthurο το 1912, έως τον μικροσκοπικό Josia Thugwane με μόλις 158 εκατοστά ύψος το 1996.Και οι δυο χάρισαν χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια στη Νότια Αφρική.

Το βάρος

Τα στοιχεία για το βάρος δείχνουν που επικεντρώθηκαν οι αλλαγές. Το βάρος του χρυσού Ολυμπιονίκη του Μαραθωνίου μειώθηκε γενικά με την πάροδο του χρόνου. Ο βαρύτερος (και ψηλότερος) ήταν ο Kenneth McArthur με 77 κιλά το 1912. Στο άλλο άκρο της κλίμακας, ο συμπατριώτης του Josia Thugwane το 1996 ζύγιζε μόνο 45 κιλά.

Ο Δείκτης Μάζας Σώματος

Ο ΔΜΣ του Ολυμπιακού πρωταθλητή μαραθωνίου μειώθηκε γενικά με την πάροδο του χρόνου. Ο ΔΜΣ αντανακλά την αναλογία βάρους προς ύψος, ο μειωμένος ΔΜΣ είναι το αποτέλεσμα κυρίως της τάσης για πιο αδύνατους αθλητές τα τελευταία χρόνια.

Σημείωση: Αυτή η ανάλυση είναι μόνο για επεξηγηματικούς σκοπούς. Τα δεδομένα προέρχονταν από διαφορετικές πηγές και μπορεί επίσης να μην αντιπροσωπεύουν με ακρίβεια τις μετρήσεις τη στιγμή του αγώνα τους.

Πηγές:

Marc A1, Sedeaud A, Guillaume M, Rizk M, Schipman J, Antero-Jacquemin J, Haida A, Berthelot G, Toussaint JF., Marathon progress: demography, morphology and environment. J Sports Sci. 2014;32(6):524-32. doi: 10.1080/02640414.2013.835436. Epub 2013 Nov 5.

Khosla, T. (1985). Age, height and weight of female Olympic finalists in running events. British Journal of Sports Medicine, 19(4), 214–216.