Ο μαραθώνιος της Βοστώνης θεωρείται από τους πιο σημαντικούς της παγκόσμιας ιστορίας των μαραθωνίων και όχι τυχαία. Αρχικά ήταν ο πρώτος μαραθώνιος που διεξήχθη μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896, δεύτερον ήταν ο πρώτος που συμμετείχε γυναίκα δρομέας και τρίτον ο πρώτος στον οποία συμμετείχαν άτομα με αναπηρία.

Ο μαραθώνιος της Βοστώνης έχει μακρά ιστορία και ξεκινά από το 1897 και συγκεκριμένα ένα χρόνο μετά τη θεσμοθέτηση του αγωνίσματος στους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες, οι οποίοι διεξήχθησαν το 1896 στην Αθήνα.

Για τα αμερικανικά δεδομένα η διαδρομή των 42 και πλέον χιλιομέτρων υπήρξε πρωτόγνωρη, όμως ο Τζον Γκράχαμ είχε αποφασίσει να συνεχίσει αυτόν τον καινούργιο και τόσο πρωτότυπο αγώνα που παρακολούθησε από κοντά το 1896 ως μέλος της αμερικανικής ομάδας στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Έτσι αποφάσισε να δημιουργήσει μία παρόμοια διαδρομή στην πόλη του και με τη βοήθεια ενός τοπικού παράγοντα σχεδίασαν τη διαδρομή.

Η 19^η Απριλίου δεν επιλέχθηκε τυχαία ως ημέρα διεξαγωγής του αγώνα καθώς συνέπιπτε με την Ημέρα των Πατριωτών, η οποία γιορτάζεται στην πολιτεία της Μασαχουσέτης, σε ανάμνηση των δύο πρώτων μαχών του πολέμου της αμερικανικής ανεξαρτησίας.

Σ’ αυτό τον πρώτο αγώνα πήραν μέρος μόλις 15 αθλητές (όλοι άνδρες καθώς απαγορευόταν η συμμετοχή γυναίκας), οι οποίοι μπήκαν σε θέση εκκίνησης στο Μέκαλφ Μιλ στην πόλη Άσλαντ στη Μασαχουσέτη. Σκοπός τους ήταν να διανύσουν μια απόσταση περίπου 39,5 χιλιομέτρων. Την έναρξη έδωσε ο Τομ Μπρουκ, πρωταθλητής στα 100 και στα 400 μέτρα στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας την προηγούμενη χρονιά. Κάθε δρομέας συνοδευόταν από έναν ποδηλάτη κατά τη διάρκεια όλης της διαδρομής.

Τελικά από τους 15 δρομείς μόνο οι 10 κατάφεραν να τερματίσουν και νικητής αναδείχτηκε ο ιρλανδοαμερικανός Τζον Μακ Ντέρμοτ με χρόνο 2:55’:10’’, αφήνοντας κατά επτά ολόκληρα λεπτά τον δεύτερο.

Έπαθλα ένα δάφνινο στεφάνι και βοδινό κρέας!

Για πολλά χρόνια η συμμετοχή ήταν ελεύθερη, χωρίς χρηματική συνδρομή και ο τερματισμός θεωρούνταν κατόρθωμα. Ως επιβράβευση δινόταν στον νικητή ένα δάφνινο στεφάνι και μια κατσαρόλα με βοδινό κρέας, το οποίο το σέρβιραν στα αποδυτήρια του Αθλητικού Σωματείου της Βοστώνης. Οι δρομείς πάλευαν για την τιμή και δοξάζονταν μόνο με τους επαίνους.

Το 1908 άλλαξε η απόσταση της διαδρομής και προσαρμόστηκε στα σημερινά δεδομένα των 42.195 μέτρων. Επίσης το 1970 εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά χρόνοι συμμετοχής και από το 1986 εντάχθηκε για πρώτη φορά και χρηματικό έπαθλο. Σήμερα το ποσό που λαμβάνουν οι πρωταθλητές του μαραθωνίου της Βοστώνης αγγίζει περίπου τις 125 χιλιάδες ευρώ, ενώ υπάρχει επιπλέον χρηματικό έπαθλο σε περίπτωση που κάποιος καταρρίψει το ρεκόρ της διαδρομής. Με την πάροδο του χρόνου η διοργάνωση γιγαντώθηκε και διεθνοποιήθηκε. Πλέον οι συμμετέχοντες ξεπερνούν τους 30.000 και οι θεατές τους 500.000.

Δύο σημαντικές καινοτομίες

Το 1967 η διοργάνωση της Βοστωνης γράφτηκε στην ιστορία καθώς για πρώτη φορά συμμετείχε γυναίκα δρομέας σε μαραθώνιο. Η K. V. Switzer ξεγέλασε με το όνομά της τους διοργανωτές, οι οποίοι θεώρησαν ότι ήταν άνδρας, έκαναν αποδεχτή τη συμμετοχή της και παρότι προσπάθησαν στο ξεκίνημα του αγώνα να τη σταματήσουν εκείνη κατάφερε να συνεχίσει και τελικά να τερματίσει. Έκτοτε άλλαξαν τα δεδομένα και οι γυναίκες απέκτησαν δικαίωμα συμμετοχής στους μαραθωνίους.

Το 1975 οι διοργανωτές αποφάσισαν να εντάξουν κατηγορία με αναπηρικά καρότσια, καθιστώντας τη Βοστώνη την πρώτη πόλη που δεχόταν ανθρώπους με κινητικά προβλήματα να συμμετάσχουν στη γιορτή της.

Υπήρξαν και ελληνικές πρωτιές

Αξίζει να σημειωθεί ότι στον μαραθώνιο της Βοστώνης υπήρξε και ένας Έλληνας νικητής το 1920 και συγκεκριμένα ο Παναγιώτης Τριβουλίδης, ο οποίος όμως αγωνίστηκε με τα αμερικανικά χρώματα. Το 1946 νικητής του αγώνα ήταν ο Κύπριος Στέλιος Κυριακίδης, ο οποίος ζούσε στην Αθήνα και ήταν ο πρώτος μη βορειοαμερικανός αθλητής που κέρδισε τον μαραθώνιος της Βοστώνης.

Η «μαύρη σελίδα» του μαραθωνίου της Βοστώνης

Το σπουδαίο αυτό αθλητικό γεγονός μετατράπηκε σε εφιάλτη τη 15^η Απριλίου του 2013 λόγω τρομοκρατικού χτυπήματος.

Περισσότεροι από 24.000 άνθρωποι συμμετείχαν εκείνη την ημέρα στον μαραθώνιο της Βοστώνης. Στις 2 και 49 το μεσημέρι τοπική ώρα, τρεις ώρες περίπου μετά των τερματισμό των νικητών, και ενώ συνέχιζαν να τερματίζουν οι συμμετέχοντες, εξερράγησαν με διαφορά δεκατριών δευτερολέπτων δύο βόμβες, στην Boylston Street, κοντά στην Copley Square, λίγα μέτρα πριν τη γραμμή του τερματισμού. Για τον ένα εκρηκτικό μηχανισμό πιστεύεται ότι χρησιμοποιήθηκε μια χύτρα ταχύτητας ενώ ο δεύτερος είχε τοποθετηθεί μέσα σε ένα μεταλλικό κουτί. Επρόκειτο για αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς που αποτελούνταν από εκρηκτικά, κομμάτια μετάλλου και μεταλλικά σφαιρίδια και ήταν τοποθετημένοι σε μαύρες νάυλον σακούλες ή σακίδια πλάτης.

Από την έκρηξη των βομβών έχασαν τη ζωή τους η Κρισλ Κάμπελ (Krystle M. Campbell), 29 ετών, η Κινέζα Λου Λινγκζί (Lǚ Lìngzǐ), 23 ετών και ο 8χρονος Μάρτιν Ρίτσαρντ (Martin Richard).

Δράστες της τρομοκρατικής επίθεσης στον Μαραθώνιο της Βοστώνης ήταν ο 26χρονος Καρίμ Τζαχαρκαι ο 19χρονος αδερφός του Καρίμ Τζαχέρ.