Ο Γιώργος Πομάσκι αποτελεί το πρόσωπο του έκτου και τελευταίου αφιερώματος του ΣΕΓΑΣ στα 40 χρόνια διεξαγωγής των Παγκοσμίων πρωταθλημάτων. Αναφέρει χαρακτηριστικά:

«Το τελευταίο μέρος του αφιερώματός μας στην ιστορία των παγκοσμίων πρωταθλημάτων. Στα προηγούμενα πέντε κείμενα κάναμε μια αναδρομή στην εποχή της γένεσης αυτής της τεράστιας αθλητικής διοργάνωσης, καταγράψαμε τις ιστορικές πρωτιές του ελληνικού στίβου, δώσαμε το λόγο σε αγαπημένους πρωταγωνιστές. Στο κλείσιμο, παραχωρούμε το βήμα στον εκπρόσωπο των προπονητών, των ανθρώπων που βρίσκονται πίσω από την καθημερινή δουλειά, τον μόχθο των πρωταθλητών μας: τον Γιώργο Πομάσκι.

 

Από τα πρώτα χρόνια της παρουσίας του στην Ελλάδα, ο Γιώργος Πομάσκι συνδύασε το όνομά του με αρκετές από τις μεγαλύτερες διακρίσεις του κλασικού αθλητισμού στη χώρα μας.

Αν και δεν χρειάζονται ιδιαίτερες συστάσεις για τον πολύπειρο κόουτς αλμάτων, για… τυπικούς λόγους αναφέρουμε ότι το αργυρό της Νίκης Ξάνθου στην Αθήνα το 1997 ήταν δικό του έργο, όπως και το παρθενικό χρυσό της ιστορίας μας στη διοργάνωση, το 1999 με την Βούλα Τσιαμήτα.

Στο περσινό παγκόσμιο πρωτάθλημα, ένα άλλο δικό του παιδί, ο ολυμπιονίκης του μήκους Μίλτος Τεντόγλου, ανέβηκε στο δεύτερο σκαλί του βάθρου.

Το γεγονός, όμως, που ίσως δεν είναι ευρέως γνωστό είναι ότι ο Γκεόργκι Πομάσκι, πριν γίνει ο δικός μας Γιώργος, αγωνίστηκε στο παγκόσμιο πρωτάθλημα του 1987 εκπροσωπώντας τη γενέτειρά του Βουλγαρία. Στον προκριματικό του τριπλούν πήδηξε 16.49 και έμεινε για δύο θέσεις εκτός τελικού.

Ακολούθως ήλθε στην Ελλάδα και από το 1993 και έπειτα καθοδήγησε, με το ατσάλινο βλέμμα και το κοφτερό μυαλό του, μια πλειάδα Ελλήνων και Ελληνίδων σε παγκόσμια πρωταθλήματα.

Αυτές τις εμπειρίες δεκαετιών που κουβαλά στις δυνατές πλάτες του και τις αναμνήσεις του, θελήσαμε να αξιοποιήσουμε και να σας τις παρουσιάσουμε ως το μεγάλο φινάλε του αφιερώματός μας για τη συμπλήρωση 40 ετών από την πρώτη έκδοση του θεσμού το 1983.

Ο λόγος στον κορυφαίο προπονητή μας:

Ρώμη 1987

Πολύ δυνατή διοργάνωση, η οποία τότε διεξαγόταν ανά τέσσερα χρόνια. Το στάδιο ήταν εκπληκτικό και ο ανταγωνισμός μεγάλος, με τους καλύτερους να μετέχουν ύστερα από το μποϋκοτάζ στο Λος Άντζελες. Θυμάμαι την ώρα της μεγάλης κούρσας στα 100 μ., Καρλ Λιούις εναντίον Μπεν Τζόνσον, η Στέφκα Κοσταντίνοβα κατέρριψε το παγκόσμιο ρεκόρ στο ύψος, 2.09, που παραμένει μέχρι σήμερα.

Στο τριπλούν, ο Χρίστο Μαρκόφ αντιμετώπιζε τον Μάικ Κόνλεϊ. Είχα αποκλειστεί από τον τελικό, όπως και ο Αμερικανός παγκόσμιος ρέκορντμαν, Γουίλι Μπανκς. Είμαστε στην κερκίδα και πικάρω τον Κόνλεϊ, λέγοντάς του στα αγγλικά, «δεν έχεις καμία τύχη Μάικ!» Ο Μπανκς τρελάθηκε, πετάχτηκε από τη θέση του και φώναξε στον Κόνλεϊ: «Εδώ οι Βούλγαροι λένε ότι δεν έχεις τύχη. Δείξε τους τι αξίζεις». Ο Κόνλεϊ τα έδωσε όλα, αλλά ο Χρίστο δεν παιζόταν εκείνη τη μέρα. Ρεκόρ Ευρώπης με 17.92 και χρυσό μετάλλιο.

Τόκιο 1991

Αν και δεν βρέθηκα στην Ιαπωνία, αναφέρω το 1991 γιατί ο Σπύρος Βασδέκης είχε το όριο. Ύστερα από δική μου προτροπή δεν πήγαμε, γιατί ήξερα ότι δεν θα είναι ανταγωνιστικός. Ήθελα να δουλέψουμε παραπάνω, έτσι ώστε να είμαστε έτοιμοι να διακριθούμε και όχι να έχουμε μια τυπική παρουσία.

Στουτγκάρδη 1993

Για πρώτη φορά ταξίδεψα ως προπονητής της εθνικής. Ο Βασδέκης όντως δούλεψε σκληρά και δεν συμμετείχε απλά, άλλα μπήκε στον τελικό του μήκους (10ος), η καλύτερη εμφάνιση Έλληνα στους αγώνες. Αποδείχτηκε ότι με την αυστηρότητα και την προσήλωση η προετοιμασία είναι πιο στοχευμένη – αν, βέβαια, θέλουμε ο αθλητής να αποδώσει και να ανέβει επίπεδο. Οι χαμηλές προσδοκίες δεν τον βελτιώνουν. Αυτό ισχύει για όλες τις ηλικίες.

Γκέτεμποργκ 1995

Ο Τζόναθαν Έντουαρντς έβαλε το τριπλούν σε μια νέα εποχή. Ο αγώνας του με έκανε να αναθεωρήσω την προπονητική φιλοσοφία μου και τον τρόπο εκγύμνασης. Ήταν αλτικός, γρήγορος, με αρμονική κίνηση και ωραία επαφή με το έδαφος. Άλλαξε τα χαρακτηριστικά του τριπλουνίστα, από το βαρύ, δυνατό κορμί μου ξέραμε. Το ίδιο και η Ινέσα Κράβετς.

Δεν θα ξεχάσω, ασφαλώς, και την Στέφκα, που έξι μήνες αφότου έγινε μητέρα, επέστρεψε και κέρδισε τον παγκόσμιο τίτλο.

Αθήνα 1997

Στην Αθήνα φάνηκε η άνθηση του ελληνικού στίβου, που είχε αρχίσει από το 1995. Όποιος βρέθηκε εκείνη την εποχή στο προπονητήριο στο Ολυμπιακό στάδιο καταλαβαίνει τι εννοώ. Ήταν γεμάτο εξαιρετικούς αθλητές στα σπριντ, στα άλματα, στις ρίψεις. Υπήρχε πολύ έντονος ανταγωνισμός στην προπόνηση. Για παράδειγμα, ο πήχης στο ύψος ήταν μόνιμα στο 2.30 για τον Λάμπρο Παπακώστα και τον Δημήτρη Κοκότη. Όποιος πηδούσε 2.25 δεν είχε θέση στο γήπεδο! Βασδέκη, Ξάνθου, Τσιαμήτα, Βασδέκης, όλοι τους σε πολύ υψηλό επίπεδο. Το επίπεδό τους υποχρέωνε όλους εμάς τους προπονητής να είμαστε σοβαροί και συγκεντρωμένοι.

Εκεί δημιουργήθηκε η νοοτροπία του πρωταθλητισμού και πέρασε και στον κόσμο. Ένα γεμάτο Ολυμπιακό στάδιο φώναζε, «Νίκη! Νίκη!» στον τελικό του μήκους. Η Ξάνθου τα έβαλε με τα θηρία εκείνη τη μέρα: Μέι, Ντρέξλερ, Τζόινερ-Κέρσι, Τζόουνς. Θα κέρδιζε, αν η Γκάλκινα δεν έκανε το άλμα της ζωής της στην τέταρτη προσπάθεια. Τι να πω και για τον Γκατσιούδη; Τεράστιος αθλητής. Κι άλλα παιδιά ανέβηκαν πολύ, πήγαν καλά, φαινόταν ότι κάτι μεγάλο θα ερχόταν στη Σεβίλλη.

Θα αναφέρω και ένα προσωπικό βίωμα. Στην Αθήνα ο Σεργκέι Μπούμπκα κέρδισε για έκτη σερί φορά σε παγκόσμιο πρωτάθλημα. Πριν από τον τελικό, φεύγουμε μαζί από το ξενοδοχείο και μπαίνουμε στο πούλμαν με κατεύθυνση το στάδιο. Στην μπροστινή θέση κάθεται ο μεγάλος αντίπαλός του, o Ρώσος Μαξίμ Ταρασόφ, που του δίνει το χέρι του, αλλά ο Μπούμπκα τον προσπερνά.

Ο Ουκρανός δεν ήταν καλά εκείνη τη σεζόν. Προερχόταν από τραυματισμό στον αχίλλειο. Κάνει με τη δεύτερη το 5.70, που ήταν η καλύτερη επίδοσή του για το 1997. Αφήνει όλα τα ύψη και ανεβαίνει στο 5.91! Το περνάει, αλλά ο Ταρασόφ απαντά με 5.96 με την πρώτη του προσπάθεια. Ο Μπούμπκα το αφήνει και άμεσα ξεπερνά το 6.01 – ρεκόρ αγώνων και χρυσό μετάλλιο! Πλησιάζει τον Ταρασόφ, του δίνει το χέρι του και του λέει, «τώρα κράτα το χέρι μου όση ώρα θέλεις»…

Το ίδιο βράδυ βγήκαμε με μια μεγάλη παρέα για φαγητό, στο Μικρολίμανο. Λέω στον Μπούμπκα, «κινδύνευες να χάσει και άφηνες τα ύψη. Τι σιγουριά ήταν αυτή και μάλιστα σε αυτό το επίπεδο;». Μου απαντά, «έπρεπε να αισθανθώ το πιστόλι στον κρόταφο για να αντιδράσω με τέτοια αποτελεσματικότητα, να νιώσω ότι χανόταν ο κόσμος από μπροστά μου». Αυτός ήταν ο αθλητής Σεργκέι Μπούμπκα.

Σεβίλλη 1999

Έβλεπες Έλληνες να αγωνίζονται και έλεγες, «θα κερδίσει ο δικός μας!». Τόση σιγουριά! Η Θάνου με αντίπαλο την Τζόουνς, η Μανιάνι, η Βασδέκη, η Τσιαμήτα, η Κελεσίδου, η Βόγγολη. Ήταν το… ελληνικό παγκόσμιο πρωτάθλημα. Η εκτόξευση.

Έντμοντον 2001

Ένα από τα πρωταθλήματα που δεν παρακολούθησα από κοντά, αλλά πολλά δικά μας παιδιά κέρδισαν και πάλι μετάλλια. Ο Κεντέρης ήταν πρώτος! Πολύ σημαντική η διάρκεια στον αθλητισμό. Ως προπονητής στοχεύω οι αθλητές μου να έχουν μια γεμάτη δεκαετία, να ευχαριστιούνται, να μετέχουν σε πολλούς αγώνες και να παίρνουν μετάλλια. Τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά τα κατάφεραν.

Παρίσι 2003

Ξεχώρισε ο Ιακωβάκης, αλλά ο… στόλος είχε αρχίσει να γερνάει. Εμφανίστηκε νέα γενιά, ο Τσάτουμας, ο Ζαλαγκίτης. Είναι η περίοδος που έκλεισε το Ολυμπιακό στάδιο ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων και τρέχαμε σε όλη την Αθήνα, στον Άγιο Κοσμά, στη Φιλοθέη για να προπονηθούμε. Χωρίς βάση, χωρίς σπίτι για να γίνει μια καλή προετοιμασία. Διακόπηκε η ομαλή μετάβαση στη νέα γενιά και σκορπίσαμε. Κι αυτό φάνηκε στα επόμενα μεγάλα ραντεβού.

Και τώρα πάλι δεν έχουμε το μεγάλο στάδιο και πολύ φοβάμαι ότι αυτή η απουσία θα δυσκολέψει τις γενιές την επόμενη δεκαετία, αν δεν δοθεί λύση.

Παρίσι 2005 – Οσάκα 2007

Μπήκαμε σε μια περίοδο χωρίς μετάλλια, πέτρινα χρόνια. Το επίπεδο έπεσε και ήταν δύσκολο να συγκροτηθεί ομάδα. Πολλοί προπονητές έφυγαν απογοητευμένοι, για ορισμένους επήλθε κορεσμός και για άλλους ήρθε το πλήρωμα του χρόνου.

Βερολίνο 2009

Ο Γιουσέιν Μπολτ ρίχνει τα ρεκόρ και αλλάζει το τρέξιμο που γνωρίζαμε και τα δεδομένα στις προπονήσεις. Αλλαγές και στις μεγάλες αποστάσεις, τα παγκόσμια ρεκόρ, πέφτουν. Οι χρόνοι των γυναικών πλησιάζουν τη βάση των ανδρών και όλες οι αφρικανικές χώρες μετέχουν με «γεμάτες» ομάδες. Ο ανταγωνισμός είναι πια πολύ μεγάλος.

Με τον Μίλτο Τεντόγλου και την πρόεδρο του ΣΕΓΑΣ, Σοφία Σακοράφα στην άφιξη από το παγκόσμιο πρωτάθλημα κλειστού στίβου του 2022 (φωτ. Eurokinissi)

Νταεγκού 2011

Δυνατές πάλι οι αποστάσεις με τον Φάρα και μεγάλη η πρόοδος της Τζαμάικας στα σπριντ. Είχαμε φτάσει στην Νταεγκού αρκετές μέρες νωρίτερα για εγκλιματισμό και είχα την ευκαιρία να βλέπω τις προπονήσεις τους καθημερινά. Κοπέλες, όπως η Τζέτερ, έτρεχαν τα 100 μέτρα με ευκολία κάτω από τα 11’’, σε 10.90 ακόμα και σε 10.60 μέσα σε δύο μέρες, πρωί-απόγευμα. Μετά τον Μπολτ η εξέλιξη στα σπριντ ήταν μεγάλη. Καμία σχέση με το δυναμισμό του Γκριν, του Μπόλντον ή του Κρίστι. Οι προπονητές είχαν διαφορετική προσέγγιση. Οι Τζαμαϊκανοί ήταν στο στάδιο από τις 6 το πρωί! Το ζέσταμα που έκαναν στα εμπόδια ο Λιου και Ρόμπλες ήταν σχολείο! Πήγαιναν από την μια άσκηση στην άλλη σαν χορευτές.

Μόσχα 2013

Έρχονται οι νέοι υψίστες, ο Μπαρσίμ, ο Μπονταρένκο, οι επιδόσεις αρχίζουν να επιστρέφουν στα παλιά, υψηλά επίπεδα.

Πεκίνο 2015 – Λονδίνο 2017

Δύσκολα τα πιο πρόσφατα πρωταθλήματα για τα ελληνικά χρώματα, με εξαίρεση τα κορίτσια του επί κοντώ.

Ντόχα 2019

Είχαμε στην ομάδα παιδιά που έδειξαν ότι στο μέλλον θα πρωταγωνιστήσουν, όπως ο Τεντόγλου και η Ντρισμπιώτη. Είναι η διοργάνωση που μαθαίνουν. Αν είσαι εκεί και το ζήσεις, την επόμενη φορά θα είσαι καλύτερα προετοιμασμένος. Κι αν έχεις διάρκεια και θέτεις στόχους, μπορεί να γίνεις εσύ ο πρωταγωνιστής.

 «Ο Μίλτος στη Βουδαπέστη μπορεί να γίνει θρύλος για το μήκος»

Προσπεράσαμε το Όρεγκον – άλλωστε είναι πολύ πρόσφατες οι μνήμες – και με αφορμή την μοναδική ήττα του Μίλτου Τεντόγλου τα τελευταία χρόνια από τον Κινέζο Γουάνγκ, ρωτήσαμε τον Γιώργο Πομάσκι τι μπορούμε να περιμένουμε από τον αθλητή του στη Βουδαπέστη. Ιδού τις μας απάντησε:

«Έχει έρθει το πλήρωμα του χρόνου για να κερδίσει τον παγκόσμιο τίτλο. Είναι έτοιμος, συγκεντρωμένος, συνειδητοποιημένος και πλέον έχει απίστευτη εμπειρία. Είναι ο καλύτερος τα τελευταία πέντε χρόνια, κι αν κερδίσει και το παγκόσμιο πρωτάθλημα, το δικό μας γκραν σλαμ, θα γίνει ένας από τους θρύλους του αγωνίσματος. Είμαστε πολύ κοντά και θα κάνω τα πάντα για να τα καταφέρει. Σωματικά και ψυχολογικά είναι σε εξαιρετική κατάσταση.

Το μήκος είναι πια σε πολύ υψηλό επίπεδο. Υπάρχουν δέκα αθλητές που πηδούν εύκολα 8.20 με 8.40 και δεν θα είναι εύκολος αγώνας. Πρέπει να είσαι έτοιμος και ήρεμος πνευματικά. Για το χρυσό μετάλλιο θα χρειαστεί άλμα πάνω από 8.45»».